Ο πόλεμος στις μέρες μας δεν διεξάγεται μόνο στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και στο ψηφιακό. Έχοντας ως αφορμή το χθεσινό μας άρθρο, που πραγματεύεται τον κίνδυνο δημόσιας διακίνησης φωτογραφιών από δραστηριότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, θα επιχειρήσουμε να ψηλαφίσουμε τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας στρατιωτικός σχηματισμός, από τη απρόσεκτη χρήση των smartphones, δηλαδή μιας συσκευής που όλοι σήμερα κατέχουμε.
Για να το κάνουμε αυτό, θα ανατρέξουμε σε πρόσφατα παραδείγματα. Στο Ντονέτσκ της ανατολικής Ουκρανίας, η δημοσιογράφος Τζούλια Κιριένκο βρέθηκε σε καταφύγιο με Ουκρανούς στρατιώτες και γιατρούς τρία χιλιόμετρα από το μέτωπο, όταν τα κινητά τους άρχισαν να χτυπούν. Όλοι έλαβαν το ίδιο γραπτό μήνυμα ταυτόχρονα.
«Ουκρανοί στρατιώτες, θα βρουν τα πτώματά σας όταν λιώσει το χιόνι».
Μηνύματα κειμένου όπως αυτά που έλαβε η Κιριένκο αποστέλλονται περιοδικά σε ουκρανικές δυνάμεις που πολεμούν φιλορωσους αυτονομιστές στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Οι απειλές και η παραπληροφόρηση αντιπροσωπεύουν μια νέα μορφή πολέμου πληροφοριών, το ισοδύναμο του 21ου αιώνα με την ρίψη φυλλαδίων στο πεδίο της μάχης του προηγούμενου αιώνα.
Με αυτό τον τρόπο, είναι δυνατή η στοχευμένη διασπορά προπαγάνδας εναντίον του εχθρού.
#Ukraine troops got these mysterious texts today: "You're nothing but meat to your commanders!" "Your body will be found when snow melts." pic.twitter.com/4h2Yh4ZIOX
— Christopher Miller (@ChristopherJM) February 2, 2017
Πρόσκτηση στόχου μέσω κινητού τηλεφώνου
Ένα εχθρικό μη επανδρωμένο εναέριο όχημα, πετώντας σε μεγάλο υψόμετρο, παρακολουθεί τα σήματα κινητών τηλεφώνων των στρατευμάτων, προσδιορίζει τη θέση τους και στέλνει τις συντεταγμένες στο φίλιο Command Post, το οποίο εξαπολύει βολές πυροβολικού εναντίον των ανυποψίαστων στρατευμάτων.
Αυτή είναι η ικανότητα που παρουσίασε η Ρωσία στη συνεχιζόμενη σύγκρουση στην περιοχή του Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.
Στην Ουκρανία, οι εκτεταμένες δραστηριότητες ηλεκτρονικού πολέμου της Ρωσίας, επιστρατεύον μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAV) και συστήματα εδάφους για τη διεξαγωγή ηλεκτρομαγνητικής αναγνώρισης και παρεμβολής σε δορυφορικά συστήματα, κινητά τηλέφωνα και ραδιοεπικοινωνιακά συστήματα, μαζί με παρεμβολές GPS και ηλεκτρονικές επιθέσεις εναντίον UAV της Ουκρανίας. Εν ολίγοις, οι Ρώσοι είναι ικανοί να προσδιορίσουν τις θέσεις των ουκρανικών στρατευμάτων, με βάση της ηλεκτρομαγνητικές τους υπογραφές.
Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο οι Ρώσοι χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό πόλεμο στην Ουκρανία, πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και για τα ελληνικά Επιτελεία.
Για να λειτουργήσει επιτυχώς ένα στράτευμα στο σύγχρονο περιβάλλον που περιλαμβάνει πολεμικές επιχειρήσεις στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και τον κυβερνοχώρο, οι μονάδες και οι ηγέτες πρέπει πρώτα να κατανοήσουν την απειλή και δεύτερον, να εκπαιδευτούν για αυτήν. Ο ηλεκτρονικός πόλεμος θα πρέπει να καταλαμβάνει περισσότερο χρόνο στην επαγγελματική στρατιωτική εκπαίδευση και να ενσωματώνει τις όποιες εξελίξεις, καθότι αυτού του είδους οι επιχειρήσεις, εξελίσσονται διαρκώς. Ένας Εύελπις για παράδειγμα που θα εκπαιδευτεί σε αυτές τις απειλές και αποφοιτήσει φέτος, θα πρέπει να εκπαιδευτεί εκ νέου το 2030, διότι οι απειλές θα έχουν κάνει “άλματα” μέχρι τότε. Αναφορικά δε με τις εξειδικευμένες για τούτο το σκοπό Μονάδες των ΕΔ (που υπάρχουν), η ενημέρωση θα πρέπει να είναι συνεχής και πάντα επικαιροποιημένη.
Εκτός από την δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και στον κυβερνοχώρο, το σύνολο του προσωπικού θα πρέπει να εκπαιδευτεί, αφενός στην απόκρουσή τους, αφετέρου στη λήψη μέτρων για την αποστέρηση δεδομένων στον εχθρό, μέσω της υπεύθυνης χρήσης ακόμη και των smartphones που ο καθένας διαθέτει.
Όπως ίσως παρατηρήσατε, δεν κάναμε καμία αναφορά στην απόκτηση μέσων ηλεκτρονικού πολέμου από τις Ελληνικές ΕΔ, διότι ως θέμα, αξίζει να γραφτεί σε ξεχωριστό άρθρο. Θα αναφέρουμε μόνο ως παράδειγμα την Τουρκία, η οποία έχει κατασκευάσει συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και τα έχει χρησιμοποιήσει στη Συρία, για να μπλοκάρει τις επικοινωνίες των Κούρδων (είτε μέσω ασυρμάτων, είτε μέσω κινητών), προκαλώντας σύγχυση και αδυναμία συντονισμού των επιχειρήσεών τους.
Καταλήγοντας, θα πρέπει να επισημάνουμε πως η αλόγιστη χρήση κινητών τηλεφώνων και λοιπών ηλεκτρονικών συσκευών σε ένα στράτευμα, αποτελεί δυνητική “Κερκόπορτα”, προσφέροντας στον αντίπαλο μεγάλο όγκο ευαίσθητων και ενίοτε διαβαθμισμένων πληροφοριών.
