Η σύμβαση για τα πρώτα 12 αεροσκάφη παραγωγής του νέου ρωσικού μαχητικού Su-57 έχει επιτέλους υπογραφεί.
Όπως αναφέρουν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης στην Ρωσία (και κάποιοι εκτος Ρωσίας έσπευσαν να αναπαράξουν με ευλάβεια) τα εν λόγω αεροσκάφη πρόκειται να παραδοθούν στις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας τον επόμενο χρόνο.
Σύμφωνα δε με δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Άμυνας Αλεξέι Κρίβορνσκοκο «Έχουμε συμφωνήσει για την πρώτη σύμβαση για 12 αεροσκάφη και οι παραδόσεις στο πλαίσιο αυτής της σύμβασης θα ξεκινήσουν σύντομα».
Κανονικά το παραπάνω σε κάποιο άλλο παράλληλο σύμπαν θα έπρεπε να ήταν μία σημαντική είδηση που ενδεχομένως ακόμα και να άξιζε (λέμε τώρα…) τον σκόπιμα clickbait-οφανή τίτλο του παρόντος κειμένου.
Η πραγματικότητα όμως είναι αμείλικτη και διαψεύδει κάθε προσδοκία.
Και η πραγματικότητα, εντελώς ψυχρά είναι ότι επί σειρά ετών, από το 2013 τουλάχιστον, κάποιος Ρώσος πολιτικός ή υψηλόβαθμο στέλεχος της κατασκευάστριας εταιρείας με δηλώσεις του πάντα υποστήριζε ότι το εν λόγω αεροσκάφος θα μπει σε παραγωγή ή σε υπηρεσία μετά από τάδε χρονικό διάστημα, συνήθως μόλις τον επόμενο ή μεθεπόμενο χρόνο.
Για του λόγου το αληθές, το 2017, ο υπεύθυνος του ομοσπονδιακού συμβουλίου σε ζητήματα άμυνας και ασφάλειας Viktor Bondarev μας ενημέρωσε ότι η ρωσική Αεροπορία θα παραλάμβανε τα πρώτα της Su-57 παραγωγής το 2018.
Το πρόβλημα είναι ότι αν κοιτάξει κάποιος το ημερολόγιο θα διαπιστώσει ότι φέτος διατρέχουμε το σωτήριο έτος 2018 κι η ρωσική Αεροπορία δεν έχει παραλάβει ακόμα ούτε βίδα από το πρώτο Su-57.
Αντίστοιχα, αν πάμε πιο πίσω, θα βρούμε το 2016 κάποιον αξιωματούχο που δήλωνε ότι το 2017 θα παραλαμβάνονταν τα πρώτα Su-57 παραγωγής.
Σωστά αντιλαμβανόμαστε όμως ότι ναι το 2017 έχει περάσει και ότι όχι, Su-57 παραγωγής δεν έχουν παραληφθεί ακόμα από την ρωσική Αεροπορία.
Φτάνουμε τελικά στο 2013 όπου ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν σε δηλώσεις του βεβαίωνε ότι το (τότε) T-50 θα έμπαινε σε μαζική παραγωγή ΚΑΙ (!) υπηρεσία το 2016. Έλα όμως που και το 2016 μας έχει αφήσει πίσω του.
Πιο πριν, πτέραρχοι της ρωσικής αεροπορίας δήλωναν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας η ρωσική Αεροπορία θα είχε παραλάβει τουλάχιστον 100 αεροσκάφη από 150 συνολικά που ήταν οι απαιτήσεις του κλάδου.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας σε ανακοίνωση του το 2012 έκανε λόγο για “μόνο” 60 αεροσκάφη παραγωγής μετά το 2016.
Τον Δεκέμβρη του 2014, η ρωσική Αεροπορία ανακοίνωνε σχέδια για 55 αεροσκάφη μέχρι το 2020. Αλλά τα σχέδια αυτά “γειωθηκαν” όταν ο Γιούρι Μπορίσοφ, τότε αναπληρωτής υπουργός Άμυνας για θέματα προμηθειών δήλωνε τον Μάρτιο του 2015 ότι η παραγωγή του αεροσκάφους θα αργοπορουσε λόγω δημοσιονομικών συνθηκών και θα παραγγέλνονταν μολις 12 αεροσκάφη.
Αλλά βέβαια και αυτές οι δηλωσεις διαψεύστηκαν όπως βλέπουμε στην πράξη διότι τα 12 αυτά αεροσκάφη παραγγέλθηκαν μεν αλλά τρία ολόκληρα χρόνια μετά και με άγνωστο ορίζοντα παράδοσης.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Γιούρι Μπορίσοφ ξανά, ως αναπληρωτής πρωθυπουργός αυτή τη φορά, μόλις πριν δυο μέρες δήλωσε στο τηλεοπτικό κανάλι Rossiya 24 ότι ούτε λίγο ουτε πολύ εφόσον το Su-35 θεωρείται σήμερα ένα από τα καλύτερα μαχητικά στον κόσμο, δεν χρειάζεται να υπάρξει και βιασύνη (!!!) για την μαζική παραγωγή του Su-57…
Τι συμβαίνει λοιπόν;
Η απάντηση καλώς ή κακώς είναι υπερβολικά απλή και δεν υπάρχει σκοτεινή υπόγεια συνομωσία από πίσω. Το Su-57 απλώς δεν είναι έτοιμο. Πιο απλά δεν μπορούμε να το θέσουμε.
Και όχι μόνο δεν είναι έτοιμο ακόμα, αλλά θα αργήσει πολύ να ετοιμαστεί ώστε να μπει σε μαζική παραγωγή.
Κι o λόγος είναι εξίσου υπερβολικά απλός χωρίς καθόλου κρυφά μυστικά νοήματα: Οι Ρώσοι διαπιστώνουν όψιμα πως τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς και δη χαμηλής παρατηρησιμότητας είναι αφενός μεν ακριβό σπορ, αφετέρου δε αν πρέπει να τα αναπτύξουν μόνοι τους θα πέσουν πάνω σε προβλήματα και σε απρόοπτες εξελίξεις που θα χρειαστούν αντιμετώπιση η οποία αντιμετώπιση θα χρειαστεί χρόνο και χρήμα.
Αυτήν την στιγμή που μιλάμε, κανένα από τα κύρια υποσυστήματα του αεροσκάφους (κινητήρες, ραντάρ, ηλεκτρονικά πτήσης, νέα όπλα) δεν είναι έτοιμο και δοκιμασμένο. Στην καλύτερη περίπτωση να έχουν πραγματοποιήσει κάποιες δοκιμαστικές πτήσης, με ανύπαρκτο βέβαια βαθμό ολοκλήρωσης.
Ειδικά όσον αφορά τους κινητήρες, οι εξελίξεις δεν προδιαθέτουν για κάτι θετικό, τοποθετώντας την στοιχειώδη ωριμοτητά τους στα μέσα της επόμενης δεκαετίας τουλάχιστον, ένω έτοιμοι για μαζική παραγωγή ΔΕΝ θα είναι πριν το 2027!
Αργεί ακόμα ο κινητήρας του ρωσικού α/φ Su-57 παρά την πρώτη δοκιμή
Όσον αφορά το ραντάρ, ενώ προβλέπεται το αεροσκάφος εξ αρχής να φοράει ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης και παρόλο που η ρωσική βιομηχανία έχει παρουσιάσει πρωτότυπα συστήματα, αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει ούτε ένα επιχειρησιακό ραντάρ τέτοιας τεχνολογίας σε ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Με απλά λόγια, ακόμα και αν υποθετικά με κάποιον μαγικό τρόπο η ρωσική βιομηχανία κατάφερνε μέσα σε μόλις 18 μήνες (σ.σ. μέχρι το τέλος του 2019) να φτάσει, περάσει και ξεπεράσει πλήρη ρυθμό παραγωγής ώστε να μπορεί να κατασκευάσει 12 μαχητικά αεροσκάφη Su-57, αυτά δεν θα είχαν δοκιμασμένα επιχειρησιακά ραντάρ, δεν θα είχαν δοκιμασμένους νέους κινητήρες, δεν θα είχαν δοκιμασμένα υποσυστήματα κι όλα αυτά δεν θα ήταν ολοκληρωμένα μεταξύ τους.
Η μοναδική τους χρησιμότητα θα ήταν ίσως για εκπαίδευση ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού και ως “hangar queens”. Στην καλύτερη περίπτωση.
Αλλά αν (πάντα υποθετικά) προσπεράσουμε και όλα τα παραπάνω και δεχτούμε ότι με κάποιο μαγικό τρόπο η ρωσική βιομηχανία πετυχαίνει να εξελίξει και πιστοποιήσει όλα τα απαραίτητα υποσυστήματα του αεροσκάφους, θα υπάρχει πάλι ένα μεγάλο πρόβλημα.
Τα αεροσκάφη θα μπορεί να είναι ετοιμοπόλεμα, το προσωπικό που θα τα χειρίζεται όμως όχι. Κι ο λόγος είναι και πάλι εξίσου απλός: Η ρωσική αεροπορία ποτέ στην ιστορία της μέχρι τώρα δεν είχε σε υπηρεσία αεροσκάφη stealth.
Ποτέ δεν είχε πιλότους και επιτελείς που είχαν πετάξει με τέτοια αεροσκάφη και είχαν συσσωρεύσει εμπειρία ώστε να αναπτύξουν κατάλληλες τακτικές και αεροπορικό δόγμα εν γένει για την βέλτιστη αξιοποίησή τους.
Φυσικά ποτέ δεν συμμετείχε και σε μείζονες τακτικές επιχειρήσεις (ή έστω ασκήσεις) με τέτοια αεροσκάφη, ώστε να μπορεί να δοκιμάσει τα προλεχθέντα δόγματα και τακτικές, να διορθώσει και εξελίξει τα λάθη και τις ατέλειές τους.
Ωστόσο θα είμαστε γενναιόδωροι και για χάρη της συζήτησης θα δεχθούμε ότι έστω πως η ρωσική Αεροπορία δεν έχει αυτές τις ελλείψεις ούτε σε ανθρώπινο δυναμικό, θα δεχθούμε ότι μπορεί να έχει όντως 12 αεροσκάφη το 2019 και θα δεχθούμε ότι αυτά τα αεροσκάφη μπορεί όντως να είναι επιχειρησιακά.
Άρα λοιπόν η Ρωσία το 2019 – υποθετικά πάντα – θα έχει στις τάξεις της 12 αεροσκάφη Su-57, τα αεροσκάφη αυτά θα είναι επιχειρησιακά και θα έχουν και έμπειρα εκπαιδευμένα πληρώματα να τα πετάξουν και τα πληρώματα αυτά θα δουλεύουν με έτοιμα και δοκιμασμένα δόγματα και τακτικές.
Φυσικά αντιλαμβανόμαστε ότι ούτε το πιο ρωσόφιλο και ρωσολάγνο μέσο ενημέρωσης, ρωσικό ή εγχώριο, δεν θα τολμουσε να φαντασιωνόταν τόσο ευνοϊκό σενάριο για την ρωσική Αεροπορία. Αλλά εντάξει, ας δεχθούμε τέλος πάντων ότι αυτό το σενάριο θα ήταν εφικτό.
Με αυτά τα 12 Su-57 λοιπόν, η ρωσική Αεροπορία θα έκανε… τι ακριβώς; Πού θα τα πρωτοέστελνε και τι θα πρωτοέκαναν; Θα κέρδιζε κάποιον πόλεμο ενάντια στη Δύση με 12 μαχητικά; Και η υπόλοιπη αεροπορία της που αυτήν την στιγμή παρασιτοζωεί (για να το θέσουμε ευγενικά) μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας τι ακριβώς θα έκανε; Κόμπρες του Πούγκατσεφ σε αεροπορικά σόου;
Σε μία πιο σοβαρή προσέγγιση, αν αφήσουμε τις εκ του ασφαλούς υποθέσεις στην άκρη, δεν θέλουμε να απογοητεύσουμε τους φίλους των ρωσικών αεροσκαφών αναγνώστες μας, αλλά ο καιρός μέχρι η ρωσική Αεροπορία να αποκτήσει την πρώτη της επιχειρησιακή μοίρα με επιχειρησιακά Su-57 και εκπαιδευμένα πληρώματα, δεν θα είναι σύντομα. Για την ακρίβεια, είναι δεδομένο μέχρι στιγμής ότι φυσικά και δεν θα είναι μέσα στο 2019. Και πότε θα έρθει αυτός ο καιρός λοιπόν;
Τα προβλήματα με την έλλειψη χρηματοδότησης δυστυχώς δεν αφήνουν περιθώρια για φρούδες ελπίδες, κι η ανάπτυξη και ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων υποσυστημάτων και τεχνολογιών που απαιτούνται για ένα αεροσκάφος πέμπτης γενιάς, παίρνουν χρόνο.
Φυσικά προφήτες δεν είμαστε, αλλα και αν είμασταν θα είχαμε αμείλικτο ανταγωνισμό από καθιερωμένους παίκτες στον χώρο της προφητολογίας – γεροντολογίας.
Για κάτι τέτοιο όμως δεν χρειάζεται να επιστρατευσουμε αοριστες εσχατολογικες προφητείες κάποιου ανυποψιαστου γέροντα της Ορθοδοξίας κατά το δοκούν.
Συγκρίνοντας απλώς τις δεκαετίες που χρειάστηκε η ρωσική βιομηχανία από το 2000 και μετά για να αναπτύξει και εξελίξει υποδεέστερα μαχητικά τέταρτης γενιάς και τα υποσυστήματά τους για να καταλήξει να παραλαμβάνει κάποιες (λίγες) δεκάδες κάθε χρονιά, μπορούμε με σχετική ασφάλεια να καταλήξουμε στην εκτιμηση ότι το διάστημα παραλαβής επιχειρησιακών Su-57 τοποθετείται όχι νωρίτερα από το δεύτερο μισό της επόμενης δεκαετίας.
Μέχρι τότε ασφαλώς θα έχουμε πλούσια ειδησεογραφία από το συγκεκριμένο αεροσκάφος. Δεν αποκλείεται κάποια αεροσκάφη προπαραγωγής όντως να ολοκληρωθούν και παραδοθούν στον χρήστη τους.
Κι έπειτα θα μαθαίνουμε ότι έκαναν κάποιες πτήσεις και κάποιες δοκιμές, πάντα εν αναμονή των «κανονικών» υποσυστημάτων τους, όπως τους νέους τους κινητήρες που θα τους επιτρέψουν να πετύχουν τις απαραίτητες επιδόσεις για να επιχειρήσουν όπως σχεδιάστηκαν.
Άλλη μια φορά “είδηση” η έναρξη των πτήσεων του Su-57 των Ρώσων…
Τελικά, σταδιακά θα μπορέσουν να αυξήσουν τον ρυθμό παραγωγής ώστε να μπορέσουν να σχηματίσουν τις πρώτες μοίρες και να αρχίσουν να συγκεντρώνουν έναν κρίσιμο αριθμό ωρών πτήσης ώστε να μπορέσουν να αρχίσουν να μαθαίνουν το νέο αεροσκάφος και τι ακριβώς μπορεί να κάνει και πώς να το αξιοποιήσουν ιδανικά.
Μία ακόμα ματιά στο ημερολόγιο: πλησιάζουμε αισίως το 2030.
Το πρώτο αμερικανικό μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς YF-22 πέταξε πρώτη φορά το Σεπτέμβρη του 1990. Τα αεροσκάφη παραγωγής άρχισαν να παραδίδονται τέλη της δεκαετίας του 90 και να μπαίνουν σταδιακά σε υπηρεσία στα μέσα της επόμενης.
Το πρώτο πρωτότυπο Τ-50 του προγραμματος PAK-FA πέταξε τον Ιανουάριο του 2010 μετά από συνεχείς καθυστερήσεις κι αναβολές πολλών ετων.
Αν και εφόσον όλα πάνε καλά, τα αεροσκαφη παραγωγης θα αρχίσουν να παραδίδονται αρχές της επόμενης δεκαετίας και να είναι πραγματικά επιχειρησιακά στα τέλη της.
Είκοσι χρόνια.
Αυτό είναι το διάστημα που βρίσκεται πίσω η ρωσική τεχνολογία στα μαχητικά αεροσκάφη αυτήν την στιγμή. Και είμασταν γενναιόδωροι στις εκτιμήσεις μας. Αντί επιλόγου θα θέλαμε να διευκρινίσουμε πως – και με τελείως ψυχρά και αντικειμενικά κριτήρια – θα προτιμούσαμε το Su-57 να ήταν μία σχεδιαστική επιτυχία και να παραδιδόταν στην ώρα του. Ο ανταγωνισμός πάντα ωφελούσε τους μικρούς παίκτες, τα μονοπώλια όχι. Δυστυχώς δεν βλέπουμε κάτι τέτοιο και δεν έχουμε κανένα λόγο να υποκριθούμε ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά από ό,τι αποτυπωσαμε ήδη.
~~~~~~~
Το παρόν δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στις 4 Ιούλ 2018. Αναδημοσιεύεται με την αφορμή της είδησης για την ολοκλήρωση και παράδοση του πρώτου από την αρχική παρτίδα αεροσκαφών αρχικής παραγωγής στην ρωσικής Αεροπορία.
Φωτογραφία: Το πρώτο μαχητικό Su-57 θα παραδοθεί στη Ρωσία μέσα στο 2019
