Η προσθήκη των σοβιετικής κατασκευής αντιαεροπορικών συστημάτων SA-8B (OSA) στο οπλοστάσιο του ΕΣ πριν από σχεδόν 28 χρόνια, έφερε μια σημαντική αλλαγή στις δυνατότητες αεράμυνας της χώρας μας. Το SA-8B θεωρείται ότι τέθηκε σε υπηρεσία το 1974 και είναι ένα πυραυλικό σύστημα εδάφους-αέρος παντός καιρού και χαμηλού ύψους.
SA-8B Gecko, ζητείται αντικαταστάτης για αξιόπιστη Α/Α άμυνα απέναντι στα τουρκικά UAV/UCAVs
Στα πλεονεκτήματά του, είναι το όχημα 6x\6 στο οποίο μεταφέρεται το σύστημα, που παρέχει μεγάλη ευελιξία σε κάθε έδαφος, ενώ χάρη σε δυο μικρούς κινητήρες μπορεί να κινείται στο νερό. Πίσω από τα βλήματα που είναι έτοιμα για χρήση, βρίσκεται ένα
ραντάρ ανίχνευσης μέγιστης ακτίνας περίπου 30 χιλιομέτρων. Μπροστά βρίσκεται το συγκρότημα καθοδήγησης των πυραύλων που αποτελείται από ένα κεντρικό ραντάρ ιχνηλάτησης στόχου με εμβέλεια 25 χιλιόμετρα, δύο ραντάρ ιχνηλάτησης του πυραύλου, δύο κεραίες μεταφοράς εντολών για τα βλήματα, ενώ υπάρχει και ένα οπτικό βοήθημα LLLTV.
O πύραυλος του SA-8, που σήμερα είναι πλέον παρωχημένος και με ελάχιστη επιχειρησιακή αξία, έχει βάρος 190 κιλά και αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 2 Μαχ. Το ελάχιστο ύψος στο οποίο μπορεί να προσβάλλει στόχους είναι 50 μέτρα και το μέγιστο 13.000. H μικρότερη εμβέλεια των πυραύλων είναι 1.600 μέτρα και η μέγιστη φτάνει τα 12 χιλιόμετρα.
ThinkOutOfTheBox: IRIS-T για αντικατάσταση των SA-8B, Improved HAWK και TOR-M1
Το πλεονέκτημα στο SA-8 είναι πως πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο και αυτόνομο σύστημα αεράμυνας, πράγμα που σημαίνει ότι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ευέλικτο. Η βελτιωμένη έκδοση, το SA-8B παρουσιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 με σημαντικότερη διαφορά το μεγαλύτερο αριθμό μεταφερόμενων βλημάτων (6), εξελιγμένης έκδοσης με αυξημένη εμβέλεια και ταχύτητα.
O Ελληνικός Στρατός έχει αποκτήσει το βελτιωμένο SA-8B, από τα πρώην ανατολικογερμανικά αποθέματα. Η πρώτη εμφάνιση του SA-8B έγινε άλλωστε από τις σοβιετικές δυνάμεις στο Μαγδεμβούργο της Ανατολικής Γερμανίας, και ο Ανατολικογερμανικός στρατός από τους πρώτους που το παρέλαβαν. Έτσι, όταν η μόλις ενωμένη Γερμανία πρότεινε στον ΕΣ διάφορα οπλοσυστήματα, οι επιτελείς «άρπαξαν» την ευκαιρία των SA-8B. Βέβαια δεν πήραμε τότε τα αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα ZSU-23-4, ούτε και τα τεθωρακισμένα MT-LB (που πρωταγωνιστούν στην Ουκρανία), αλλά δεν πειράζει.
Ουκρανικά μαθήματα νο 2: Χιλιάδες drones, UAVs και UCAVs ορίζουν τη σύγχρονη μάχη
Τα πρώην ανατολικογερμανικά SA-8B συμπληρώθηκαν με μεταχειρισμένα ρωσικά SA-8B που αποκτήθηκαν στα πλαίσια της προμήθειας των επίσης ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων TOR-M1. Έτσι, τα TOR-M1 κατευθύνθηκαν στο μέτωπο του Έβρου, ενώ τα SA-8B διατέθηκαν στην ΑΣΔΕΝ. Οπότε τα νησιά απέκτησαν για πρώτη φορά αντιαεροπορική άμυνα με εμβέλεια έστω και λίγο μεγαλύτερη από τους αρχαίους Redeye και τους σύγχρονους Stinger.
Από αυτή τη σελίδα, έχουμε γράψει πολλές φορές υπέρ της άμεσης αντικατάστασης των SA-8B καθώς τα θεωρούμε πλέον ως άνευ ουσιαστικής αξίας στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Ο αργός, ευάλωτος σε ηλεκτρονικά αντίμετρα πύραυλος, δεν έχει ελπίδες να καταρρίψει κάποιο εχθρικό F-16. Δεν το έχει κάνει στα νιάτα του, στην κοιλάδα Μπεκάα, αντιμετωπίζοντας τα πρώιμα ισραηλινά F-16A, δεν θα το κάνει στα βαθιά γεράματα μετά από 40 χρόνια, αντιμετωπίζοντας τα τουρκικά F-16C CCIP σε περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου.
Ηλεκτρονικός Πόλεμος. Εκεί υστερεί η Ελλάδα, όχι στα UAVs ή στα τροχοφόρα σε σχέση με την Τουρκία
Όσοι ισχυρίζονται πως τουλάχιστον θα καταφέρουν να καταρρίψουν εχθρικά ελικόπτερα T129 & UH-60A, αγνοούν πως θερμικά, ακουστικά και ηλεκτρομαγνητικά το σύστημα είναι σαν ένας τεράστιος “προβολέας”. Συνεπώς, θα έχει γίνει βορά των εχθρικών συστημάτων καταστολής αεράμυνας, πολύ πριν (ακόμη κι από loitering munitions).
Θα μπορούσαμε να έχουμε βρετανικά και γερμανικά αντιεροπορικά αντί ρωσικών SA-8;
Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται πως η 50 ετών παλιά τεχνολογία των καμερών των συστημάτων, σοβιετικής τεχνολογίας, μπορεί να εντοπίσει παθητικά στόχο. Ας πούμε επιγραμματικά, πως για να γίνει αυτό, πρέπει το SA-8B να έχει ανοιχτό τον κινητήρα (οπότε θερμικά είναι στόχος), η κάμερα δεν θα εγκλωβίσει κάτι παρά μόνο κατά τύχη, αλλά και οι πύραυλοι είναι ημιενεργούς καθοδήγησης, οπότε θέλουν καταύγαση, «φωτισμό» από ραντάρ. Άρα άρα πάλι θα έχει ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές, άρα… τέλος.
ΑΠΟΨΗ: Μήπως η αγορά επιπλέον Patriot είναι σημαντικότερη ή προηγείται από την αγορά του F-35;
Και για να κλείσουμε τα σενάρια: όσοι ισχυρίζονται πως τα SA-8B μπορούν να καταρρίψουν τα Bayraktat TB2, μάλλον πλανώνται. Τα τελευταία δίνουν πολύ μικρό ίχνος στο παλιό σοβιετικό ραντάρ έρευνας. Ακόμη κι αν καταφέρουν να τα εντοπίσουν, δεν μπορούν να δώσουν σωστά δεδομένα κατεύθυνσης για την καθοδήγηση των πυραύλων. Κοινώς, αν ρίξουν, θα ρίξουν στο “περίπου”.
ΑΠΟΨΗ: Tα ελληνικά SA-8B αντέχουν; μάθαμε κάτι από την αρμενική ήττα; Πως θα αντικατασταθούν;
Αν τώρα κάποιοι φίλοι μας, πεπεισμένοι πως το τεχνολογίας του ’70 σύστημα, μπορεί να έχει ελπίδες επιβίωσης στο σύγχρονο πεδίο της μάχης, κι θεωρούν πως υπερβάλουμε, ας μελετήσουν τα αποτελέσματα των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Κι εκεί οι Αρμένιοι είχαν τα ακόμη καλύτερα OSA-AKM, αλλά τελικά τα περισσότερα καταστράφηκαν χωρίς να καταφέρουν να καταρρίψουν ούτε ένα Bayraktar TB2. Αντίθετα, τα ΤΒ2 κατέστρεψαν τα περισσότερα SA-8B των Αρμενίων.
Αναβαθμίζοντας την αντιαεροπορική ομπρέλα της ΑΣΔΕΝ – OSA και ASRAD
Αυτοί είναι οι λόγοι που θεωρούμε τα SA-8B ως σύστημα που θα θυσιάσουμε πολύτιμα στελέχη του Πυροβολικού, και δεν θα καταφέρουμε και τίποτα. Πολλές φορές έχουμε προτείνει εναλλακτικές λύσεις, που όμως, αν εξαιρέσουμε τα Avenger που θα παίρναμε δωρεάν από τις ΗΠΑ, έχουν μεγάλο κόστος. Ο λόγος είναι πως πρέπει να αναπτύξουμε από την αρχή ένα φορέα που να είναι All In One, Όλα σε Ένα (ραντάρ, πύραυλοι).
Η σημερινή ιδέα που παρουσιάζουμε για ανάβαθμιση του συστήματος με νέους πυραύλους δεν είναι δική μας, προέρχεται από το εξωτερικό. Ήδη την έχουν μελετήσει οι Πολωνοί, ενώ την εκδοχή της με χρήση πυραύλων IRIS-T και ΑΙΜ-9 (ΑΙΜ-9Χ λέει το άρθρο), την πρότεινε πολύ πρόσφατα η ιστοσελίδα defence-ua.com της Ουκρανίας, για τα δικά τους SA-8B της που πολεμούν αυτή τη στιγμή τους εισβολείς. Οπότε αν και δεν μιλάμε για κάτι τελείως καινούργιο, είναι όμως άξιο συζήτησης και σχολιασμού και μπορούμε να τη δούμε ως εφαρμογή στα τα ελληνικά SA-8B.
Αυτή τη στιγμή, υπηρετούν στην Πολεμική Αεροπορία δυο πύραυλοι αέρος-αέρος, για χρήση από τα μαχητικά F-16C/D, οι IRIS-T της Diehl και η γνωστή οικογένεια αμερικανικών πυραύλων ΑΙΜ-9P/J/L/M. Και οι δυο έχουν κατά καιρούς εμφανιστεί σε σχέδια ή υλοποιήσεις αντιαεροπορικών συστημάτων, εκτοξευόμενοι από το έδαφος υπό γωνία. Αυτός είναι κι ο λόγος που επιλέξαμε μόνο αυτούς τους δυο, κι όχι τους MICA. Πάμε πρώτα στους γνωστούς μας ΑΙΜ-9.
Ο ΑΙΜ-9 είναι πολύ απλός στη χρήση και στην πιστοποίηση. Θυμίζουμε πως η ΠΑ είχε καταφέρει και τον είχε πιστοποιήσει, με δυσκολίες και μειονεκτήματα, ακόμη και στο γαλλικό Mirage F.1CG. Βέβαια ο πύραυλος μετά την έκδοση ΑΙΜ-9Μ έγινε πολύ πιο περίπλοκος, ειδικά ο ΑΙΜ-9Χ. Αλλά οι τελευταίες εκδόσεις δεν ενδιαφέρουν τόσο, όσο οι ποσότητες ΑΙΜ-9L που έχει η ΠΑ, όπως και αρκετοί εκσυγχρονισμένοι ΑΙΜ-9Ρ. Οι πύραυλοι αυτοί, θα αντικατασταθούν με περισσότερους IRIS-T, για να καλυφθούν οι ανάγκες των 123 F-16V & F-16C/D Block 50+Adv. Έτσι θα υπάρχει ένα απόθεμα με ΑΙΜ-9P/L που μπορεί να φέρεται από τα αεροσκάφη, μπορεί όμως να αποκτήσει κι άλλες χρήσεις.
Αυτή που σκεφτήκαμε εμείς είναι η αντικατάσταση των απαρχαιωμένων πυραύλων του SA-8B με τις διαθέσιμες εκδόσεις του ΑΙΜ-9, με παραχώρηση όπλων από την ΠΑ. Ο υπέρυθρης καθοδήγησης AIM-9P/L είναι fire and forget, δεν χρειάζεται το όχημα/ραντάρ SA-8B να κατευθύνει τον πύραυλο, αλλά αυτό μετά τη βόλη μπορεί να σπεύσει να κρυφτεί, αυξάνοντας την επιβιωσιμότητά του. Οι δε δυνατότητες του all aspect AIM-9Ρ/L (μπορεί να εγκλωβίσει τον εχθρικό στόχο από όλες τις πλευρές, ακόμη και μετωπικά), τον κάνει τρομερά επικίνδυνο για όλα τα ιπτάμενα μέσα του εχθρού, ειδικά τα επιθετικά ελικόπτερα Τ129.
Η πραγματικά όμως ρηξικέλευθη ιδέα είναι η τοποθέτηση του πυραύλου IRIS-T. Θα θυμούνται οι φίλοι μας ένα άρθρο με υιοθέτηση της «οικογένειας» IRIS-T από τον ΕΣ και την ΠΑ, για αντικατάσταση συνολικά των SA-8B, Improved HAWK MIM-23 & S-300. Αν θυμάστε καλά το άρθρο (μπορείτε να το διαβάσετε λίγο παραπάνω που το ενθέσαμε), η ιδέα προέβλεπε την ανάπτυξη ενός συστήματος μεταφοράς των IRIS-T βασισμένο είτε στο όχημα ΟΠΛΙΤΗΣ, είτε σε κάποιο άλλο. Βέβαια, η ανάπτυξη ενός συστήματος από το μηδέν, έχει κόστη και βιομηχανικά ρίσκα. Έτσι, η σημερινή ιδέα εκμηδενίζει και τα ρίσκα και μειώνει δραματικά το κόστος. Ουσιαστικά μιλάμε για αντιγραφή της πολωνικής ιδέας που εξέτασε την ενσωμάτωση IRIS-T στα OSA (από τη δική τους εταιρία WZU), αλλά από ελληνικές εταιρείες. Τόσο απλά (και νόμιμα, δεν υπάρχει copyright σε κάτι τέτοιο)!
ΑΠΟΨΗ: Η Ελλάδα και το ΠΝ χρειάζονται πυραύλους Made In Greece
Καταρχάς, ξέρουμε ότι ο ΕΣ και το Τεχνικό Σώμα έχουν καταφέρει, με κάποιον μαγικό τρόπο, να διατηρούν επιχειρησιακούς τους «δεινόσαυρους» του Ψυχρού Πολέμου. Δεν μιλάμε για τα ηλεκτρονικά επιπέδου λυχνίας, αλλά για τα υδραυλικά συστήματα που ανυψώνουν το ραντάρ, τα βλήματα, τις κάμερες, τους καταυγαστήρες κ.ο.κ. Προφανώς και υπάρχει τεχνογνωσία στην επισκευή και διατήρηση σε λειτουργία αυτών των συστημάτων. Αντίστοιχα υπάρχει τεχνογνωσία στη συντήρηση των ηλεκτρικών υποσυστημάτων. Τι «μαγικά» έχουν κάνει στο Πυροβολικό και στο Τεχνικό, μας είναι άγνωστο, αλλά από τη στιγμή που τα βλέπουμε επιχειρησιακά τα OSA-AK σημαίνει πως οι άνθρωποι μπορούν πλέον να κάνουν reverse engineering μετά από τόσες δεκαετίες λύσεων.
H INTRACOM συμμετέχει στο πρόγραμμα παραγωγής του IRIS-T SLM
Το ραντάρ του SA-8Β είναι αναμφίβολα τελείως άχρηστο απέναντι σε έναν αντίπαλο με πλήθος συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου. Πρέπει να αλλάξει, και πρέπει να αλλάξει άμεσα. Υπάρχουν πολλά συστήματα στην αγορά, για αντικατάσταση του. Δεν μιλάμε π.χ. για ένα Hensoldt TRML-3D, που είναι ικανότατο, αλλά γιά ένα πολύ μικρότερο και φθηνότερο όπως το ELM-2138M Green Rock της ΙΑΙ/ELTA.
Θα μπορούσαμε να προτείνουμε και κάποιο πακέτο κάμερας από το εξωτερικό, αλλά δεν θα το κάνουμε. Η MILTECH έχει τα δικά της κορυφαία ηλεκτροοπτικά, και μπορεί να μετατρέψει κάποιο από τα ναυτικά της συστήματα για τοποθέτηση σε όχημα. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με το ραντάρ και να προσφέρει κορυφαίες δυνατότητες εντοπισμού στόχων, παθητικά (μέσω του ηλεκτροοπτικού), ενεργητικά (μέσω του ραντάρ) ή συνδυασμού και των δυο μέσων. Από εκεί και πέρα, δεν χρειάζονται πλέον οι καταυγαστήρες, συνεπώς και θα αφαιρεθούν χωρίς αντικατάσταση (τα IRIS-T είναι fire and forget).
Θα χρειαστεί φυσικά και ένας υπολογιστής βολής, ένα IFF, αλλά και κάποιο Link 16. Το σύνολο αυτών των συστημάτων το προσφέρουν ελληνικές εταιρείες όπως η EFA Group, IDE αλλά και άλλες. Το μόνο που χρειάζεται είναι συνεργασία με την Diehl AG, προκειμένου να μπορεί να υπάρξει ενσωμάτωση του IRIS-T. Έχει ιδιαίτερη αξία η Diehl να συμμετέχει ενεργά στο project, επιτρέποντας στους εποχούμενους IRIS-T να στρέφουν την κεφαλή έρευνας προς το στόχο, χωρίς να στρέφεται όλος ο πύργος! Ο IRIS-T στα F-16C/D στρέφει την κεφαλή προς εκεί που κοιτά ο πιλότος, οπότε μάλλον μπορεί να γίνει και με τον επίγειο IRIS-T.
Το SA-8B OSA-AK είχαμε γράψει εσφαλμένα την προηγούμενη φορά πως φέρει υδρόψυκτο κινητήρα, ενώ στην πραγματικότητα έχει υδρόψυκτο πετρελαιοκινητήρα 5D20B-300 V6 (15,9 λίτρων, 300 hp), τότε είχαμε στο μυαλό μας το έτερο όχημα αντίστοιχης τεχνολογίας που πρέπει να αντικατασταθεί. Πάντως και αυτός είναι αρκετά παλιός, ενεργοβόρος και με τεράστιο θερμικό αποτύπωμα.
Κάποιο ΠΕΒ μπορεί είτε να συντηρήσει ολοκληρωτικά το όχημα, με τα ίδια μηχανικά, είτε να αντικαταστήσει κυριολεκτικά «τα πάντα», με νέα μετάδοση και κινητήρα. Το σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση μπορεί να αναλάβει η EODH, που έχει σχεδιάσει αρκετούς μηχανολογικούς εκσυγχρονισμούς οχημάτων (ασχέτως αν ο ΕΣ δεν έχει ακόμη επιλέξει κάποια σχεδίαση της εταιρείας).
Αυτό που σίγουρα πρέπει να αποκτήσει το όχημα, είναι το GENAIRCON της IDE, ένα υβριδικό σύστημα που μπορεί να παρέχει ενέργεια με κλειστό τον κινητήρα. Τότε τα ελληνικά OSA θα μπορούν να μένουν απαρατήρητα, να εντοπίζουν παθητικά ή μέσω στοιχείων από το Link 16 τους στόχους τους, και να εκτοξεύουν τους IRIS-T ακόμη κι αν οι πύραυλοι δεν είναι εντελώς στραμένοι προς το στόχο. Εκεί ναι, με αυτό τον τρόπο, μας αρέσουν τα OSA-AK!
Σήμερα, η διατήρηση σε υπηρεσία με τόσες θυσίες των στελεχών, των OSA-AK είναι μάλλον υπερβολή που απλά διατηρεί κάποιους αριθμούς κι όχι πραγματικές δυνατότητες. Το να λέμε πως «φτάνει τα 15 χιλιόμετρα» είναι υπερβολές, δεν υπάρχει περίπτωση OSA-AK να επιβιώσει τόσο ώστε να απειλήσει εναέριο στόχο στα 15 χιλιόμετρα. Η μόνη ελπίδα είναι ο εκσυγχρονισμός του. Εκεί ναι, αξίζει τον κόπο.
