Τις τελευταίες εβδομάδες κυκλοφορεί στο ελληνικό διαδίκτυο ένας χάρτης που κάνει σύγκριση των εμβελειών των ραντάρ των φρεγατών MMSC, υποψήφιων για το ΠΝ, και των φρεγατών Belh@rra, επίσης υποψηφίων για το ΠΝ. Ο δημιουργός του χάρτη δίνει βάση στις τελικές εμβέλειες εντοπισμού στόχων, και δείχνει να καλύπτει όλο το Αιγαίο, μαζί με Ανατολική Μεσόγειο. Η αλήθεια είναι πως θεωρητικά το Sea Fire 500 είχε όταν παρουσιάστηκε μια εμβέλεια της τάξης των 500 χιλιομέτρων. Το SeaFire 500 όμως δεν υπάρχει πλέον ανάμεσα στα ραντάρ της εταιρείας. Υπάρχει μόνο το Sea Fire, χωρίς τον προσδιορισμό 500 να το συνοδεύει. Ο λόγος είναι απλός. Η εταιρεία, Thales, θεώρησε πως θα μπορούσε να επιτύχει θεωρητικές εμβέλειες της τάξης των 500 χιλιομέτρων (λέμε θεωρητικές, διότι η καμπυλότητα της γης κάνει αδύνατο τον εντοπισμό στόχων που πετούν σε χαμηλά με μεσαία ύψη τόσο μακρυά). Τώρα πια αυτό δεν ισχύει. Το Sea Fire δεν “πιάνει” 500 χιλιόμετρα. Ξέρουμε πως κάποιοι δεν θα το αντέξουν, και δεν θα μας πιστέψουν, αλλά αυτή είναι η αλήθεια.
Από πέρσι όμως, η εταιρεία τοποθέτησε σε επίγειο ικρίωμα το πρωτότυπο, και το υπέβαλε σε δοκιμές. Προφανώς τότε αποδείχτηκαν τα όρια της τεχνολογίας και της σχεδίασης, και αναμόρφωσε τις επιδόσεις στα 300 χιλιόμετρα. Αυτό δεν σημαίνει πως το ραντάρ δεν είναι ένα πολύ καλό, ή πως δεν μπορεί να προσφέρει όσα προβλεπόταν να προσφέρει το Sea Fire 500. Αντίθετα, μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητές του για να κατευθύνει τους ASTER 30, αυτό δεν αλλάζει τίποτα. H Thales μάλλον είχε την ελπίδα, μέσω της τεχνολογίας GaN να επιτύχει υψηλές εμβέλειες εντοπισμού, αλλά προφανώς οι δοκιμές δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Τώρα, η MMSC είναι εξοπλισμένη με το TRS-4D. Για τις ΜΕΚΟ200ΗΝ έχει συζητηθεί και η πιθανότητα του TRS-4D fixed panel. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει και για τις MMSC-HN, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από το τι επιθυμεί το ΠΝ για τις φρεγάτες πολλαπλού ρόλου που θα επιλέξει. Εδώ να τονίσουμε, μια ακόμη φορά, πως καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη για το θέμα των φρεγατών, καθώς δεν έχει απαντηθεί το Letter of Request for LoA που αναμένεται να σταλεί από το ΠΝ προς το USN. Απλά, θεωρούμε χρέος μας να ξεκαθαρίσουμε το τι συμβαίνει με το TRS-4D fixed panel/rotator και με το Sea Fire. Πολλοί φίλοι μας θεωρούν πως το Sea Fire είναι από μόνος του ένας παράγοντας επιλογής της FDI. Δεν θα διαφωνήσουμε, αλλά δεν πρέπει να το αναγάγουμε στο απόλυτο ραντάρ. Ας δούμε λίγο τα χαρακτηριστικά του σε σύγκριση. Και καθώς μας το ζητήσατε χτες στα τόσα σχόλια, αποφασίσαμε να γράψουμε για το θέμα. Ιδού ο συγκριτικός πίνακας.
Στο κέντρο του πίνακα είναι τα fixed panel Sea Fire και TRS-4D, και αριστερά το TRS-4D rotator, και δεξιά το NS-100, φυσικά και πάλι Rotator. Μιλάμε δηλαδή για ραντάρ τεχνολογίας GaN, απλά με διαφορετικό τρόπο τοποθέτησης. Το κόστος των 4 στοιχειοκεραιών στα fixed panel, σε σχέση με το 1 των rotaror, αυξάνει το κόστος. Αλλά μια ματιά στον παραπάνω πίνακα, μας δείχνει πως το TRS-4D είτε σε έκδοση rotator, είτε σε fixed panel υπολείπεται μόνο κατά 50 χιλιόμετρα σε σχέση με το Sea Fire σε εμβέλεια, ενώ υπερέχει σε διαχείριση στόχων (και με τις δυο εκδόσεις).
Πολλοί θεωρούν πως το TRS-4D δεν μπορεί να διαχειριστεί πυραύλους SM-2. Αυτό δεν ισχύει, και θα εξηγήσουμε το γιατί. Καθώς η μέγιστη -θεωρητική- εμβέλεια του SM-2 είναι τα 167 χιλιόμετρα, πιστεύεται πως η εμβέλεια των 250 χιλιομέτρων δεν επαρκεί για την πλήρη αξιοποίηση του όπλου. Στις προδιαγραφές αναγράφεται πως η εμβέλεια απέναντι σε ΑΦΝΕ είναι μόλις 110 χιλιόμετρα, αλλά κάτι το οποίο διαφεύγει είναι πως το τυπικό σενάριο ΑΦΝΕ δεν είναι η πτήση σε μεγάλο ύψος, αλλά σε χαμηλό, διότι εκεί γίνονται οι αποστολές ASW, εκτόξευσης ηχοσημαντήρων αλλά και έρευνας με MAD. Η εμβέλεια λοιπόν των 250 χιλιομέτρων είναι εναντίον αεροσκάφους μεγέθους F-16 σε μεγάλο ύψος. Συνεπώς, η εμβέλεια που αναγράφεται των 110 χιλιομέτρων ισχύει μεν, αλλά για χαμηλά ιπτάμενους στόχους. Αλλά και η εμβέλεια των 167 χιλιομέτρων του SM-2, δεν είναι για χαμηλά ιπτάμενους στόχους. Συνεπώς, ναι, το TRS-4D και στις δυο εκδόσεις μπορεί να υποστηρίξει τον SM-2, απλά θα χρειαστεί και κάποιο FCR (STIR 2.4 ή αντίστοιχο).
Ο συνδυασμός βέβαια του Sea Fire με τους ASTER 30 θεωρείται ανώτερος των συνδυασμού κάποιου ραντάρ Fixed Panel με τους SM-2MR, καθώς ο ASTER 30 δεν χρειάζεται καταύγαση ή κανάλι κατεύθυνσης. Αντίστοιχα, ο ASTER 15 είναι ανώτερος του ESSM, καθώς έχει αντίστοιχες δυνατότητες κατεύθυνσης με τον ASTER 30. O τελευταίος είναι άλλωστε ένας βασικός ASTER με δεύτερο όροφο για μεγαλύτερη εμβέλεια. Βέβαια, 4 ESSM μπορούν να χωρέσουν εκεί που σήμερα μπαίνει μόνο ένας ASTER 15.
Θα μπορούσαν να υπάρξουν άλλες λύσεις ραντάρ για τις MMSC;
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πρόταση είναι το ELM-2248 MF–STAR, που είχε προταθεί για τις ισραηλινές LCS-Ι. Πρόκειται για ραντάρ AESA χαμηλών-μέσων συχνοτήτων «S» (2-4 GHZ), πλήρως ψηφιακό 3D, που αποτελείται από τέσσερις -βαθμιδωτής ισχύος- στοιχειοκεραίες ανάλογα με τις απαιτήσεις της εφαρμογής. Η κάθε κεραία βασίζεται στην αρχιτεκτονική αρθρωτών πλαισίων MTA (Modular Tile Array), το καθένα από τα οποία αποτελείται από 16 στοιχεία εκπομπής-λήψης (T/R) αρσενιδίου του γαλλίου (GaAs). Για πλοίο μεγέθους φρεγάτας προσφέρεται μια έκδοση βάρους δύο τόνων ανά κεραία με μέγεθος 3×3 m και υποδομές κάτω από το κατάστρωμα βάρους τεσσάρων τόνων. Αλλά η τεχνολογία GaAs είναι κατώτερη της τεχνολογίας GaN των TRS-4D και Sea Fire, συνεπώς το ELM-2248 είναι κατώτερο τεχνολογικό των TRS-4D/Sea Fire.
Το Ισραήλ παρήγγειλε το ραντάρ ELM-2248 MF-STAR για τις Sa’ar 6
Για μικρότερα πλοία μεγέθους κορβέτας υπάρχει αντίστοιχη έκδοση με βάρος 500 κιλών ανά κεραία, μεγέθους 1×2 m και εξοπλισμό βάρος 1.300 κιλών κάτω από το κατάστρωμα. Οι κεραίες μπορούν να τοποθετηθούν σε έναν ιστό ή τρεις κεραίες στον πρόσθιο κύριο ιστό και μία στον οπίσθιο, δευτερεύοντα (ή 2+2 αντίστοιχα, αναλόγως της διάταξης των υπερκατασκευών του πλοίου). Το ραντάρ εκτελεί ηλεκτρονική σάρωση σε ανύψωση με κάλυψη -2/+85 μοιρών και 360 μοιρών σε αζιμούθιο. Σχηματίζει αριθμό ψηφιακών δεσμών και μπορεί να διαχειρίζεται ταυτόχρονα πολλαπλές εμπλοκές με βλήματα ενεργού καθοδήγησης ή ημι-ενεργού καθοδήγησης με παροχή ενδιάμεσων οδηγιών MCG (Midcourse Guidance) ή να αναθέτει στόχους σε ραντάρ καταύγασης για βλήματα SARH με παροχή δεδομένων υψηλής ακρίβειας. Προσφέρει εμβέλεια ιχνηλάτησης μεγαλύτερη των 25 km για επερχόμενο βλήμα μικρού RCS και 120 km για μαχητικό αεροσκάφος.
«Πράσινο φως» για τις MKS 180, τις νέες φρεγάτες του Γερμανικού Ναυτικού
Επίσης, έχει δυνατότητα μέγιστης εμβέλειας εντοπισμού στόχου 450 km και 250 km για στόχο μεγέθους μαχητικού που πετά σε μεγάλο ύψος. Χρησιμοποιεί διαφορετικές διαμορφώσεις για 3D έρευνα μεγάλης εμβέλειας, 3D έρευνα μέσης εμβέλειας με αυτόματο συναγερμό απειλής, έρευνας επιφανείας και έρευνας ορίζοντα για εντοπισμό επερχόμενων βλημάτων με αυτόματο συναγερμό απειλής. Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο των συζητήσεων για την LCS-I η Lockheed Martin ανέλαβε ένα συμβόλαιο μέσω FMS ύψους $5,2 εκατ. που αφορούσε τη μελέτη των ηλεκτρικών και μηχανικών απαιτήσεων των LCS για την ενσωμάτωση των ισραηλινών συστημάτων μεταξύ των οποίων και το ραντάρ MF-STAR. Συνεπώς, έχει γίνει προεργασία για την πιθανή τοποθέτησή του, που μπορεί να φανεί χρήσιμη σε μια δυνητική ελληνική περίπτωση.
Συμβόλαιο 519 εκατομμυρίων δολαρίων για τα ραντάρ AEGIS και SPY-7 των ισπανικών φρεγατών F-110
Υπάρχει όμως πάντα η δυνατότητα εγκατάστασης του AN/SPY-1F(V), το οποίο προτάθηκε στη Σαουδική Αραβία αλλά δεν υιοθετήθηκε, καθώς ο συνδυασμός του εν λόγω ραντάρ και του AEGIS θα ανέβαζε το κόστος. Σε παλαιότερη έκθεση Euronaval του 2014 παρουσιάστηκε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόπλασμα της Freedom που περιελάβανε: AN/SPY-1F(V), δύο ραντάρ καταύγασης AN/SPG-62, CIWS Millennium, πυροβόλο OΤΟ Melara των 76 mm, 4×8 VLS Mk41 (σύμμορφα στο υπόστεγο), σόναρ της THALES κ.ά. Το AN/SPY-1F(V) είναι η «ελαφρύτερη» έκδοση της ευρύτερης οικογένειας μοντέλων σε υπηρεσία. Διαθέτει κεραία διαμέτρου 2,4 m με 1.856 στοιχεία ανά διάταξη και πομπό ισχύος 600 KW.
Η Νορβηγία θέλει (ήδη)να εκσυγχρονίσει τις φρεγάτες Fridtjof Nansen
Παρέχεται η δυνατότητα χρήσης πομπού υψηλότερης ισχύος με θετικές επιδράσεις στις επιδόσεις τού ραντάρ αλλά και στην ανθεκτικότητά του στις παρεμβολές λόγω του υψηλού λόγου ERP (Effected Radiated Power). Η ανωτέρω έκδοση επιλέχθηκε από τη Νορβηγία για τις φρεγάτες κλάσης Fridtjof Nansen. Σύμφωνα με τη Lockheed Martin η έκδοση SPY-1F επιτυγχάνει σχεδόν το 90% των επιδόσεων του ραντάρ SPY-1D και θεωρητικά διατηρεί «σχεδόν πλήρεις δυνατότητες» υποστήριξης βολής βλήματος SM-2MR. Το SPY-1F ωστόσο δεν έχει «ακολουθήσει» τις αναβαθμίσεις τού επεξεργαστή σημάτων που έχουν υλοποιηθεί στην περίπτωση του AN/SPY-1D και έτσι δεν διαθέτει δυνατότητες αντιβαλλιστικής άμυνας ATBM. Επίσης, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, διατηρεί πλήρεις ικανότητες «έρευνας όγκου» σε επαρκή εμβέλεια (στα 3/4 της επίδοσης του SPY-1D), ώστε να μην είναι απαραίτητη η ύπαρξη ξεχωριστού ραντάρ για τον σκοπό αυτό.
Η Ιαπωνία παρέλαβε το πρώτο αντιτορπιλικό αεράμυνας περιοχής κλάσης Maya
Θεωρούμε πως το SPY-1F(V) αλλά ούτε και το ELM-2248 θα απασχολήσουν το ΠΝ για τις MMSC, γιαυτό και δεν τα βάλαμε στην σύγκριση. Αντίθετα, το ΠΝ θα επιλέξει ανάμεσα στο TRS-4D fixed vs rotator για τις MMSC και τις ΜΕΚΟ200ΗΝ. Βλέπουμε εξαιρετικά πιθανό το TRS-4D fixed panel για τις ΜΕΚΟ200ΗΝ, περισσότερο από τις MMSC. Ομοίως, οι Belh@rra θα εξοπλιστούν, αν επιλεγούν, με το Sea Fire. Απλά θα θέλαμε σήμερα όχι να “μειώσουμε” το πολύ καλό γαλλικό πλοίο, αλλά να απομυθοποιήσουμε το “θρύλο” του Sea Fire, που τα πάντα βλέπει, και τα πάντα καταρρίπτει (και δίνει και υπεροπλία σύμφωνα με κάποιους). Θέλουμε ενημερωμένους αναγνώστες, όχι ανθρώπους που διαβάζουν κάτι κάπου, έξυπνα γραμμένο, και το θεωρούν “γραμμένο στην πέτρα”. Και το TRS-4D είναι εξαιρετικό, και στις δυο εκδόσεις.
