Tu-142: Οι (ψυχροπολεμικοί) δεινόσαυροι ζουν!

Τα τεράστια βομβαρδιστικά Tupolev είναι το αντίστοιχο των Β-52: ικανά, πάντα επικίνδυνα και… αιωνόβια. Λιγότερο φωτογραφημένα απ’ ότι τα Tu-95MS ‘Bear’ της Αεροπορίας, τα ανθυποβρυχιακά Tu-142 ζουν και βασιλεύουν –απόδειξη ότι μια καλή σχεδίαση ποτέ δεν χάνεται. Μην ξεχνάτε ότι φτιάχτηκαν για να κυνηγούν αμερικανικά πυρηνικά υποβρύχια γι’ αυτό και οι θαλάσσιες «Αρκούδες» παρά την ηλικία τους παραμένουν επίφοβες.
Ακόμη και σήμερα προκαλούν δέος. Δεν είναι απλώς μεγάλα, είναι θηρία. Προσέξτε στο ακόλουθο βίντεο πώς ο πιλότος… παλεύει με την «Αρκούδα» κατά την διάρκεια εναερίου ανεφοδιασμού. Οι μεγάλες κινήσεις των χειριστηρίων θα έκαναν πολλούς πιλότους σύγχρονων μαχητικών να υψώσουν ερωτηματικά το φρύδι. Αυτό το αεροπλάνο είναι για πιλότους-θηριοδαμαστές!

Τα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας μεγάλης εμβέλειας/ανθυποβρυχιακού πολέμου Tu-142ΜΚ Bear-F Mod. 3 που συναντούν ενίοτε τα αναχαιτιστικά του ΝΑΤΟ πάνω από τον Αρκτικό είναι το «μακρύ χέρι» της Μόσχας στις θάλασσες ενδιαφέροντός της από το 1972 μέχρι σήμερα. Ικανά να παραμένουν στον αέρα επί 16 ώρες, εκτός από εντυπωσιακά γρήγορα για το μέγεθός τους (το βομβαρδιστικό Tu-95 ‘Bear’ στο οποίο βασίζονται εξακολουθεί να κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας αεροσκαφών turboprop) μπορούν πετούν χωρίς πρόβλημα σε ύψος 10 χλμ με πλήρες φορτίο.
Αποτελώντας εξέλιξη της αναγνωριστικής έκδοσης Tu-95RTs του στρατηγικού Tu-95, ο τύπος έχει μεγίστη ταχύτητα 855 χλμ/ώρα, ταχύτητα πλεύσης 720 χλμ/ώρα και ακτίνα δράσης 12.550 χλμ. Για τον εντοπισμό των εχθρικών υποβρυχίων τα αεροσκάφη είναι εφοδιασμένα με συσκευή MAD και ηχοσημαντήρες (sonοbuoys).

Ο οπλισμός βάρους 9 τόννων περιλαμβάνει τορπίλλες –τις προωθούμενες με ρουκέτα APR-1/APR-3, ηλεκτροκίνητες ΑΤ-2Μ ή τις UMGT-1, όλες μεταφερόμενες εσωτερικώς– νάρκες RΜ-1/2 (РМ-1, РМ-2, УДМ) και βόμβες βυθού Zagon και Zagon-2 με πυρηνική γόμωση ενώ το αεροσκάφος δύναται να φέρει και βλήματα αέρος-επιφανείας Kh-35 (AS-20 ‘Kayak’). Ένα τυπικό φορτίο Tu-142MK σε περιπολία περιλαμβάνει τρεις τορπίλλες, 66 ηχοσημαντήρες RGB-75, 44 τύπου RGB-15, δέκα RGB-25 και δεκαπέντε RGB-55.
Το πλήρωμα αποτελούν δέκα άτομα: Δύο πιλότοι, ιπτάμενος μηχανικός, επικεφαλής ναυτίλος, ραδιοναυτίλος/υπεύθυνος επικοινωνιών, χειριστής ανθυποβρυχιακού εξοπλισμού, συντονιστής τακτικής, δύο χειριστές οπλικών μέσων και ο… παραδοσιακός οπίσθιος πυροβολητής για τα δίδυμα AM-23 ή GSh-23L των 23 χιλ. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αεροπλάνα εκτελούν και αποστολές SAR εάν χρειασθεί, φέροντας ριπτόμενo από αέρος εξοπλισμό διάσωσης (KAC) συσκευασμένο σε ειδικούς περιλήπτες.

Το ρωσικό Ναυτικό διαθέτει δύο Μοίρες με τα συγκεκριμένα αεροσκάφη. Η μία πετά με Tu-142MK (κωδ. NATO Bear-F Mod. 3) από την βάση Κιπελόβα στο Βόλαγκντα Όμπλαστ και η άλλη με Tu-142MZ (Bear-F Mod. 4) εφοδιασμένα με νέους κινητήρες NK-12MP και ηλεκτρονικά από το Κάμιννυ Ρουτσίι, στην ρωσική Άπω Ανατολή. H δύναμη των Bear της Ναυτικής Αεροπορίας περιλαμβάνει και έναν αριθμό Tu-142MR «Aρέλ» (Орел, Αετός) τα οποία έχουν ως αποστολή τους τις επικοινωνίες μακράς εμβέλειας με τα ρωσικά υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων –ρόλος αντίστοιχος με αυτόν των αμερικανικών Ε-6 Mercury.
Τα Bear-J, όπως έχουν χαρακτηρισθεί από το ΝΑΤΟ, είναι εφοδιασμένα με μακριά συρόμενη κεραία μέσω της οποίας θα αναμεταδίδουν σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου μηνύματα στα εν καταδύσει στρατηγικά υποβρύχια. Επίσης επικοινωνούν με δορυφόρους, εναέρια και επίγεια Κέντρα Ελέγχου και Διοίκησης, κάνοντας relay στα πυραυλοφόρα υποβρύχια.

Ρωσικές πηγές αναφέρουν ότι υπάρχουν σχέδια για τον εκσυγχρονισμό των Tu-142 με νέα ηλεκτρονικά και εξοπλισμό ναυτιλίας, αναβάθμιση του συστήματος ελέγχου οπλισμού και βελτίωση των ανθυποβρυχιακών τους δυνατοτήτων. Επίσης είχε αφεθεί ανοικτό το ενδεχόμενο αντικατάστασής τους από κάποιο νεότερο αεροσκάφος αλλά, όπως συμβαίνει με αρκετά ρωσικά προγράμματα, ελάχιστα έχουν ακουστεί έκτοτε.
Ο Αρκτικός δεν είναι ο μόνος κυνηγότοπος των Tu-142. Οι αχανείς εκτάσεις του Ειρηνικού είναι επίσης πεδίο δράσης γι’ αυτά. Μάλιστα πέρυσι δύο αεροσκάφη του τύπου, συνοδευόμενα από μαχητικά MiG-31BM των αεροπορικών δυνάμεων του Στόλου του Ειρηνικού έφθασαν μέχρι τις ΗΠΑ και τον Καναδά όπως τον… παλιό καλό καιρό –για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι.

Τα αεροσκάφη εκτέλεσαν «προγραμματισμένη πτήση άνωθεν διεθνών υδάτων, κατά μήκος των βορείων ακτών των Αλεούτιων Νήσων και της δυτικής ακτής της Αλάσκα και του Καναδά». Η συνάντηση με τα μαχητικά συνοδείας από την αεροπορική βάση Γιλίζαβα της Κάμτσατκα έγινε σε προκαθορισμένο σημείο ενώ η 13ωρη αποστολή τους περιελάμβανε και ανεφοδιασμό εν πτήσει από ιπτάμενα τάνκερς Il-78 των Ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων.
Oι εμφανίσεις των ‘Bear’ τόσο στον Αρκτικό όσο και στον Ειρηνικό, καταδεικνύουν ότι η Ρωσία ανακάμπτει, διεκδικώντας ξανά την (στρατηγική) παρουσία που είχε εκεί επί Ψυχρού Πολέμου. Και είναι αποφασισμένη να περάσει σε όλους το μήνυμα, στέλνοντας αυτό που έχει και εμπιστεύεται. Τις πιστές, τετρακινητήριες «Αρκούδες».
Αλέξανδρος Θεολόγου