Η αναζήτηση κινητήρα για το τουρκικό μαχητικό T-FX συνεχίζεται, αλλά όπως δήλωσε ο Ισμαήλ Ντεμίρ, επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκικής Προεδρίας, αυτή πλέον έχει περιοριστεί σε 3 εκδοχές. Η πρώτη όπως φαίνεται είναι η ανάπτυξη κινητήρα σε συνεργασία με την Rolls Royce, που πλέον έχει δρομολογηθεί, μετά από πολλά προβλήματα συνεννόησης, δυσκολίας μεταφοράς τεχνογνωσίας κ.ο.κ. Η Τουρκία αρχικά είχε αρνηθεί να δεχθεί τους όρους που έθετε η βρετανική εταιρία και οι δύο πλευρές είχαν φθάσει σε αδιέξοδο, αλλά πλέον έχει βρεθεί επίπεδο επικοινωνίας. Η εκδοχή αυτή θεωρητικά θα αποδώσει ένα κινητήρα με κάποιο ποσοστό τουρκικής προστιθέμενης αξίας, ώστε να ικανοποιηθεί και η απαίτηση της Άγκυρας για τοπική παραγωγή.
Τεράστιο πλήγμα για το τουρκικό TF-X από την αποχώρηση της Rolls-Royce
Προς το παρόν η Rolls Royce μετέχει με 49% στην τουρκική εταιρία TAEC (Turkish Air Engine Company), με το υπόλοιπο 51% να ανήκει στην Κale Arge, που ήδη αναπτύσσει μικρούς turbojet κινητήρες για τα εγχώρια βλήματα cruise SOM και τα αντιπλοϊκά βλήματα Atmaca. Ενώ κυκλοφορεί ήδη στο διαδίκτυο ένα σχέδιο κινητήρα της TAEC με ικανότητα κατευθυνόμενης ώσης, και απόδοση γύρω στις 30.000 λίμπρες. Πάντως η τεχνολογική απόσταση από την παραγωγή μικρών turbojet για πυραύλους μέχρι την παραγωγή σύγχρονων αεροπορικών κινητήρων είναι τεράστια… κάτι που η Τουρκία γνωρίζει για αυτό και δεν θεωρεί απόλυτα σίγουρη την παραγωγή κινητήρα μέσω Rolls Royce.
Ως εναλλακτική παραμένει βέβαια η απευθείας προμήθεια κινητήρα από το εξωτερικό. Εδώ τουρκικά ΜΜΕ αναφέρουν 3 «υποψηφιότητες». Αρχικά τη ρωσική των Saturn AL-31, τον πιο γνωστό δηλαδή ρωσικό τουρμποφάν μαχητικών αεροσκαφών (με τις πολλές παραλλαγές του πετάνε τα Su-27, Su-30, Su-35, τα πρώτα Su-57, όπως και κινεζικά σαν το Chengdu J-20). Ο κινητήρας είναι δοκιμασμένος, αποδίδει κάπου 32.000 λίμπρες στην τελευταία του έκδοση, αλλά προφανώς μια τέτοια προμήθεια θα επιφέρει σημαντικές δυτικές αντιδράσεις.
Άλλη λύση θα είναι κινεζική, όπου εκεί διατίθενται ο Shenyang WS-10, της τάξης των 30.00 λιμπρών, επίσης ένας κινητήρας σε χρήση, που εφοδιάζει τα μαχητικά Shenyang J-10, J-11 και J-15 (κινεζικές εξελίξεις του ρωσικού Su-27). Και εδώ η εξαγωγή και η συνεργασία θα είναι προβληματικές από πλευράς κυρώσεων. Τέλος, υπάρχει και η Ιαπωνία, όπου εκεί εξελίσσεται ο XF9 από την IHI (τη γνωστή Ishikawajima-Harima) με προοπτική 33.000 λιβρών. Ο κινητήρας αυτός όμως που δεν έχει ολοκληρωθεί, προορίζεται για το μελλοντικό ιαπωνικό μαχητικό 6ης γενιάς που σχεδιάζει η Mitsubishi. Οπότε η παροχή του στην Τουρκία μοιάζει η πιο απόμακρη και αδύναμη από πλευράς αδειοδότησης.
Πάντως το νέο τουρκικό μαχητικό, όταν παρουσιαστεί, θα είναι εφοδιασμένο με κινητήρες General Electric F110, δηλαδή αυτούς των τουρκικών F-16 που ήδη παράγονται τοπικά μέσω αδείας από την εταιρία TUSAS. Η ενδιάμεση αυτή (τρίτη) λύση θα χρησιμοποιηθεί στα πρωτότυπα ώστε να μπορούν να γίνουν πτητικές δοκιμές.
