Τουρκική «σφήνα» στο Κουβέιτ προκαλεί εκνευρισμό στην Σαουδική Αραβία

Μήπως η Τουρκία έκανε το λάθος; Η Άγκυρα κάνει ό,τι μπορεί για να ενοχλήσει το Ριάντ και όπως φαίνεται τα… καταφέρνει μια χαρά: η υπογραφή συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας με το Κουβέιτ –οι σχέσεις του οποίου με την Σαουδική Αραβία δεν είναι και οι καλύτερες τελευταία– έχει σημάνει συναγερμό στο Βασίλειο που βλέπει τον Έρντογαν να «απλώνεται» χωρίς να καταλαβαίνει πότε πρέπει να σταματήσει.
Αν η στάση της Τουρκίας στην υπόθεση του Σαουδάραβα δημοσιογράφου που εξαφανίσθηκε κατά την επίσκεψή του στο σαουδαραβικό Προξενείο ψύχρανε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις της Άγκυρας με το Ριάντ, το φλερτ με το Κουβέϊτ μάλλον δεν θα βοηθήσει και πολύ στην αναθέρμανσή τους. Βάσει της συμφωνίας, Τουρκία και Κουβέιτ σχεδιάζουν από το 2019 την ανταλλαγή στρατιωτικών εμπειριών και συντονισμένες δράσεις, κάτι το οποίο δεν αποκλείει την δυνατότητα ανάπτυξης τουρκικών δυνάμεων στο Εμιράτο.

Η Τουρκία διαθέτει ήδη στρατιωτική βάση στο Κατάρ με το οποίο σημειωτέον συνετάχθη όταν αυτό βρέθηκε αντιμέτωπο με τις άλλες χώρες του Κόλπου και την Σαουδική Αραβία που κατηγορούσαν την Ντόχα για «υποστήριξη σε ισλαμιστές». Η τουρκική υποστήριξη… εξαργυρώθηκε ανάλογα αργότερα, όμως οι Σαουδάραβες δεν είναι από αυτούς που ξεχνούν εύκολα.

Η πρόσφατη συμφωνία με το Κουβέιτ δεν είναι μόνο μια προσπάθεια της Άγκυρας να πουλήσει στρατιωτικό εξοπλισμό στο Εμιράτο (στην περσινή έκθεση αμυντικού υλικού που διοργάνωσε το Κουβέιτ μετείχαν 23 τουρκικές εταιρίες) αλλά και να αυξήσει την επιρροή της στην περιοχή –όπως τουλάχιστον το αντιλαμβάνεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν. Και αυτό ενοχλεί την Σαουδική Αραβία.
Η στρατηγική της Άγκυρας να προσεγγίζει χώρες με τις οποίες έχει διαφορές το Ριάντ και να πουλάει φιλία και υποστήριξη είναι ένα παιχνίδι με την φωτιά. Διότι το Βασίλειο έχει ένα ειδικό βάρος που ο Τούρκος Πρόεδρος απερίσκεπτα τείνει να ξεχνά. Δεν είναι τυχαίο ότι η τουρκική κίνηση έγινε στον απόηχο της επίσκεψης του Διαδόχου του Σαουδαραβικού θρόνου στο Κουβέιτ στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Πρίγκηπα Μοχάμαντ Μπεν Σαλμάν στο γειτονικό Εμιράτο από τότε που ορίσθηκε Διάδοχος πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με πηγές του Reuters, μέσα σε κλίμα έντασης. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι δεν υπεγράφησαν πολιτικές ή οικονομικές συμφωνίες συνεργασίας. Αντίθετα, ήταν μια ασυνήθιστα σύντομη επίσκεψη.
Πονηρό «παιχνίδι» Έρντογαν με φόντο τα πετρέλαια;
Ο λόγος που ο Διάδοχος επέστρεψε με την συνοδεία του στο Ριάντ αμέσως μετά το επίσημο δείπνο είναι το αδιέξοδο σε δύο θέματα πολύ σημαντικά για το Βασίλειο: η πρόταση για επανέναρξη της παραγωγής στις πετρελαιοπηγές της Ουδέτερης Ζώνης μεταξύ Κουβέιτ-Σαουδικής Αραβίας και η «σκιά» της κρίσης με το Κατάρ όπου το Κουβέιτ τήρησε στάση ουδετερότητας.

Τα ανεκμετάλλευτα πετρελαϊκά αποθέματα στην Ουάφρα και το Χάφτζι έχουν κυρίαρχο ρόλο σε τυχόν αύξηση της παραγωγής για την εξισορρόπηση της αγοράς πετρελαίου καθώς η παραγωγή του Ιράν μειώνεται υπό το βάρος των κυρώσεων της κυβέρνησης Τραμπ και η αντίστοιχη της Βενεζουέλας φθίνει. Υπενθυμίζεται ότι η παραγωγή στην Ουδέτερη Ζώνη σταμάτησε στα τέλη του 2014 για λόγους που ακόμη παραμένουν αδιευκρίνιστοι αλλά προφανώς έχουν να κάνουν με θέματα κυριαρχίας. Προσθέστε και τις πιέσεις μεγάλων εταιριών όπως της αμερικανικής Chevron και έχετε μια (μικρή) ιδέα της πολυπλοκότητας του θέματος.

Τους τελευταίους 15 μήνες οι σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με το Κουβέιτ περνούν κρίση. Μόλις και μετά βίας μπορούσαν να χαρακτηρισθούν «κανονικές» λόγω της απροθυμίας του Εμίρη του Κουβέιτ να πάρει θέση στην κρίση με το Κατάρ, της «χλιαρής» συμμετοχής κουβεϊτιανών δυνάμεων στον πόλεμο της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη και της διατήρησης των διπλωματικών σχέσεων του Εμιράτου με το Ιράν.
Η δυσφορία του Ριάντ είναι τέτοια που πολλοί στο Κουβέιτ φοβούνται ακόμη και… εισβολή καθώς ο Πρίγκηπας Μοχάμαντ Μπεν Σαλμάν φαίνεται να έχει «λευκή επιταγή» από τον Πρόεδρο Τραμπ. Γι’ αυτό και ελπίζουν ότι η προσέγγιση από την Τουρκία που πλασάρεται ως περιφερειακή δύναμη θα προβάλλει ένα «ανάχωμα» στην Σαουδική Αραβία, γράφει στο Al Monitor ο Λιβανέζος ερευνητής Αλί Μουράντ.

Είναι η «σφήνα» της Άγκυρας στο Κουβέιτ το λάθος που θα θυμώσει ακόμη περισσότερο την Σαουδική Αραβία με την τουρκική αμετροέπεια; Η Τουρκία δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι στην κόντρα της με το Βασίλειο είναι έξω από την κατηγορία της. Μπορεί του Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν να του κρυφοαρέσει όταν τον αποκαλούν «Σουλτάνο» όμως στο Ριάντ υπάρχει πραγματικός Βασιλιάς. Και έχει τον τρόπο να περνά το δικό του.
Αλέξανδρος Θεολόγου