Η τουρκική βάση που «κάθεται» πάνω σε έναν χαμένο αεροπορικό θησαυρό

 
Ένα αεροδρόμιο στην Ανατολία κρύβει ένα μυστήριο που έχει πάρει διαστάσεις θρύλου: στην Καισάρεια φέρεται να έχουν θαφτεί κάπου 50 καταδιωκτικά Fw 190 τα οποία είχαν δοθεί στην Τουρκία από την ναζιστική Γερμανία ως αντάλλαγμα για την πώληση σιδήρου υψηλής ποιότητας και χρωμίου, απαραίτητα για την γερμανική πολεμική μηχανή.

Η ιστορία κυκλοφορεί εδώ και καιρό και έχει γίνει viral στην Τουρκία –και όχι μόνο– ωστόσο κανείς ακόμη δεν έχει καταφέρει να αποδείξει ότι είναι αληθινή. Τα συνολικά 72 καταδιωκτικά Fw 190A-3a (το ‘a’ σημαίνει ausländisch, ξένο, υποδηλώνοντας μοντέλο εξαγωγής) που παραδόθηκαν στην «ουδέτερη» Τουρκία ανήκαν σε μια παρτίδα αεροσκαφών με αριθμούς σειράς W.Nr. 0134101 έως 134172. Όπως αναφέρουν διάφορες πηγές, τα πρώτα άρχισαν να φθάνουν στην χώρα τον Ιούλιο του 1942 και τα τελευταία τον Μάρτιο του ’43.
Διέθεταν κινητήρες BMW 801 D-2 με βελτιωμένο υπερσυμπιεστή που προσέδιδε ισχύ 1.677 hp κατά την απογείωση και απλοποιημένο εξοπλισμό επικοινωνιών FuG VIIa, χωρίς συσκευή IFF (FuG 25) ενώ ο οπλισμός τους ήταν παρόμοιος με αυτόν της έκδοσης Α-1, αποτελούμενος από τέσσερα MG 17 των 7,92 χιλ. και δυνατότητα τοποθέτησης δύο πυροβόλων MG FF των 20 χιλ. στις εξωτερικές πτερυγικές θέσεις οπλισμού. Οι Τούρκοι αεροπόροι αγάπησαν το γερμανικό μαχητικό για τις επιδόσεις του, τα πτητικά του χαρακτηριστικά και το ευρύ μετατρόχιο του συστήματος π/γ που έκανε πιο εύκολες τις προσγειώσεις.

Τα Fw 190A-3a εντάχθηκαν στο 50 Σύνταγμα Μαχητικών στο Έσκισεχίρ για την προστασία της κεντρικής Τουρκίας και της πρωτεύουσας και υπηρέτησαν μέχρι το 1947 ή κατά άλλες πηγές έως το 1949. Υποτίθεται ότι θάφτηκαν στην Καισάρεια κατόπιν απαίτησης των Αμερικανών για καταστροφή όλου του ξένου εξοπλισμού πριν αποδεσμευθεί πλεονάζον αμερικανικό στρατιωτικό υλικό στην χώρα.
Ωστόσο λέγεται ότι τα αεροπλάνα δεν καταστράφηκαν, απλώς διεγράφησαν από τα μητρώα και «εναποτέθηκαν» στην κεντρική Ανατολία –για την ακρίβεια… κάτω από αυτήν. Το πιθανότερο είναι να είχαν αποσυρθεί νωρίτερα εξαιτίας κρίσιμης έλλειψης ανταλλακτικών και υποστήριξης αφού η Γερμανία είχε καταρρεύσει.
Σήμερα η αεροπορική βάση της Καισάρειας λειτουργεί ως διεθνές αεροδρόμιο αλλά ο θρύλος των δεκάδων θαμμένων Focke-Wulf εξακολουθεί να συναρπάζει. Και υπάρχει λόγος γι’ αυτό: Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα αεροπλάνα να είναι σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι πιστεύεται καθώς πρώτα αποσυναρμολογήθηκαν, τυλίχθηκαν με καμβάδες ποτισμένους σε πετρέλαιο και μετά θάφτηκαν με προσοχή.

Μάλιστα ο ιστορικός Uluhan Hasdal, ο οποίος ερευνά το θέμα σχεδόν 25 χρόνια, υποστηρίζει ότι Γερμανοί ειδικοί του είπαν πως τα Focke-Wulf ήταν σχεδιασμένα να αντέχουν στην διάβρωση, οπότε εάν θάφτηκαν σωστά θα πρέπει να βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση ή θα μπορούσαν ακόμη και να πετάξουν (!) Οι πιο δύσπιστοι πάντως θεωρούν ότι όλα τα τουρκικά Fw 190 διαλύθηκαν για το μέταλλό τους.

Όμως οι Τούρκοι οπαδοί της αεροπορικής ιδέας δεν αποθαρρύνονται. Συνεχίζουν να ασκούν πιέσεις στους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες για να δοθεί άδεια εκσκαφής στην Καισάρεια και ονειρεύονται να δουν σε Μουσείο ένα Fw 190 με τουρκικά εθνόσημα.
 
Για την ιστορία, η Τουρκία δεν συνετάχθη τελικά με τον Άξονα, ούτε ήταν ακριβώς ουδέτερη. Πήρε τα γερμανικά μαχητικά αλλά προτίμησε να κάνει «παιχνίδι» και με τους Ναζί και με τους Συμμάχους, όποτε και όπως την συνέφερε. Έτσι άρχισε να δέχεται προσφορές για να μείνει ή να μην μείνει αμέτοχη, με αποτέλεσμα μέσα σε τρεισήμισι χρόνια εκεί που είχε μια από τις χειρότερες Αεροπορίες να αποκτήσει μια από τις καλύτερα εξοπλισμένες. Οι φωτογραφίες Spitfires, P-40 και Mosquitoes με τουρκικά διακριτικά μαρτυρούν ότι το ανατολίτικο παζάρι του «επιτήδειου ουδέτερου» πήγε καλά…
Δεν είναι η πρώτη φορά που αεροπλάνα θάβονται για διάφορους λόγους. Πριν λίγα χρόνια είχε κυκλοφορήσει μια ιστορία για έναν αριθμό καταδιωκτικών της RAF που οι Βρετανοί είχαν θάψει μέσα σε κιβώτια σε μια προκεχωρημένη βάση στην Μπούρμα για να μην πέσουν στα χέρια των προελαυνόντων Ιαπώνων.

Το 2006 οι Αμερικανοί στο Ιράκ δεν πίστευαν στα μάτια τους όταν ανακάλυψαν θαμμένα κάτω από την άμμο MiG-25, Su-25 και άλλα ιρακινά τζετ, σε μια απέλπιδα προσπάθεια του Σαντάμ να σώσει ό,τι μπορούσε από την Αεροπορία του ελπίζοντας σε μια μεταστροφή της τύχης στο μέλλον. Καλή στρατηγική σκέψη αλλά δεν λειτούργησε.
Οι αμερικανικές δυνάμεις κατοχής πληροφορήθηκαν από πληροφοριοδότες για τα αεροσκάφη, το Μηχανικό έσκαψε και τα βρήκε. Σήμερα τουλάχιστον ένα από αυτά –ένα αναγνωριστικό MiG-25R Foxbat-B το οποίο ανεσκάφη στην αεροπορική βάση al Taqqadum, δυτικά της Βαγδάτης– βρίσκεται σε Μουσείο στις ΗΠΑ λέγοντας τη δική του, απίστευτη ιστορία. Κι αν όμως τα τουρκικά Focke-Wulf όντως υπάρχουν;
 
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 21/10/2018