Το θέμα των εκκαθαρίσεων στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, επανέρχεται κατά καιρούς στην επικαιρότητα.
Το πρόβλημα ξεκίνησε στις 15 Ιουλίου 2016, όταν μέλη του στρατού της Τουρκίας “φέρεται” να ξεκίνησαν πραξικόπημα για την ανατροπή της ισλαμιστικής κυβέρνησης του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η λέξη “φέρεται” χρησιμοποιείται για κάποιο λόγο. Παρά το γεγονός ότι ο Στρατός έχει εμπειρία στην ανατροπή πολιτικών κυβερνήσεων (με τέσσερα επιτυχημένα πραξικοπήματα μεταξύ 1960 και 1997), η προσπάθεια του 2016 ήταν αστεία. Οι στρατιώτες προσπάθησαν να απομονώσουν την Κωνσταντινούπολη δημιουργώντας οδοφράγματα στη Γέφυρα του Βοσπόρου, αλλά εμπόδισαν μόνο τις λωρίδες προς μία κατεύθυνση. Το βίντεο στο Youtube έδειχνε στρατιώτες με άρματα μάχης Leopard να παραδίδονται στην αστυνομία και τους πολίτες. Καθώς ο Ερντογάν πετούσε πίσω στην Κωνσταντινούπολη από διακοπές, δύο τουρκικά αεροσκάφη F-16 τον είχαν στο στόχαστρό τους αλλά απέτυχαν να τον καταρρίψουν.
Η εκπαίδευση πιλότων δεν είναι φθηνή υπόθεση. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ εκτιμά ότι η εκπαίδευση ενός νέου πιλότου για να πετάξει ένα αεροπλάνο όπως το F-35 κοστίζει 11 εκατομμύρια δολάρια. Και αυτό το ποσό δεν συμπεριλαμβάνει την ανεκτίμητη εμπειρία ενός βετεράνου πιλότου που πετάει εδώ και χρόνια.
Έτσι, ένα έθνος που ρίχνει τους πιλότους του στη φυλακή δεν σπαταλά μόνο χρήματα, αλλά και έναν εξαιρετικά πολύτιμο πόρο. Ωστόσο, στο όνομα της πολιτικής, η κυβέρνηση της Τουρκίας έχει εκκαθαρίσει την αεροπορική της δύναμη τόσο άσχημα που δυσκολεύεται να πετάξει τα F-16.
Η απόπειρα πραξικοπήματος οδήγησε σε δεκάδες χιλιάδες εκκαθαρίσεις προσώπων από κυβερνητικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων ενστόλων. Ο αριθμός των στρατηγών στις τουρκικές ΕΔ μειώθηκε από 72 πριν το αποτυχημένο πραξικόπημα σε 44 μετά. Οι μισοί πιλότοι απομακρύνθηκαν και από 1.350 σε έφτασαν τους 680. Περαιτέρω παραιτήσεις και αποχωρήσεις, κατέβασαν αυτό τον αριθμό σε περίπου 400. Συνολικά, 29.444 στρατιωτικοί έχουν απολυθεί από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (TSK), τη στρατοχωροφυλακή και την ακτοφυλακή στα πλαίσια των εκκαθαρίσεων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016, ανέφερε το Κέντρο Ελευθερίας της Στοκχόλμης.
Μαζικές οι εκκαθαρίσεις στην Τουρκία: 29.444 στρατιωτικοί απολύθηκαν μετά το πραξικόπημα
Η Τουρκία αναζήτησε λύσεις. Αρχικά απευθύνθηκε στις ΗΠΑ για την παροχή εκπαιδευτών. Ωστόσο η Ουάσιγκτον αρνήθηκε, δεδομένου πως δεν της περισσεύουν. Στην πορεία διέρρευσαν φήμες πως το Πακιστάν έσπευσε να βοηθήσει, αν και πρακτικά δεν επιβεβαιώθηκαν.
Η Πακιστανική Πολεμική Αεροπορία πετά με τα ίδια F-16 με τα αντίστοιχά τους στην Τουρκία. Ωστόσο, οι επιλογές της Τουρκίας με το Πακιστάν περιορίζονται από τους κανονισμούς διεθνούς κυκλοφορίας των όπλων των ΗΠΑ (ITAR), το κανονιστικό καθεστώς που διέπει τις αμυντικές εξαγωγές των ΗΠΑ. Σε αυτήν την περίπτωση, η εκπαίδευση του Πακιστάν θα αποτελούσε επανεξαγωγή τεχνικών δεδομένων και, επομένως, υπόκειται σε περιορισμούς ελέγχου των εξαγωγών των ΗΠΑ. Ωστόσο, η Πακιστανική Πολεμική Αεροπορία βοηθά στην εκπαίδευση σε μονοκινητήρια αεροσκάφη. Το 2016, Πακιστανοί εκπαιδευτές βρίσκονταν στη τουρκική αεροπορική βάση του Cigli, ίσως ως μέρος της αγοράς από την τουρκική κυβέρνηση 52 εκπαιδευτικών αεροσκαφών Super Mushshak.
Σύμφωνα με το Atlantic Council, τις ημέρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία εκκαθάρισε περισσότερους από 300 πιλότους F-16, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν χρόνια εμπειρίας. Το αποτέλεσμα: Η αναλογία πιλοτηρίου προς πιλότο μειώθηκε από πάνω από 1,25 πιλότους ανά αεροσκάφος σε 0,8. Αυτή η αναλογία είναι σημαντική για να διασφαλιστεί ότι οι πιλότοι θα έχουν αρκετή ξεκούραση μεταξύ των πτήσεων χωρίς να επηρεάζουν τον επιχειρησιακό ρυθμό της Πολεμικής Αεροπορίας.
Με έναν τόσο μικρό αριθμό πιλότων, η Τουρκία έχει τώρα πρόβλημα “παραγωγής” και “απορρόφησης”. Η παραγωγή αναφέρεται στην εσωτερική ικανότητα να εκπαιδεύει νέους πιλότους και στη συνέχεια να τους τοποθετεί σε επιχειρησιακές μονάδες, ενώ η απορρόφηση αναφέρεται στην εκχώρηση νέων πιλότων σε επιχειρησιακές μονάδες για να κερδίσουν αρκετές ώρες πτήσης για να θεωρηθούν έμπειροι. Η Τουρκία δεν διαθέτει αρκετούς εκπαιδευτές και έμπειρους πιλότους, και οι δύο είναι απαραίτητοι για τους πρόσφατα αποφοίτους πιλότους F-16 για να αποκτήσουν τον απαιτούμενο αριθμό ωρών πτήσης σε επιχειρησιακές μονάδες στις οποίες έχουν τοποθετηθεί.
Τα μακροπρόθεσμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία είναι εύκολο να διαγνωστούν, αλλά εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Η μόνη βεβαιότητα είναι ότι το πρόβλημα της Τουρκίας δεν θα λυθεί βραχυπρόθεσμα και η Άγκυρα θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της μαζικής εκκαθάρισης του πάνω από το 50 τοις εκατό των πιλότων της για τα F-16.
