Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι προωθητές (propulsors) έχουν πάρει τη θέση της κλασικής προπέλας σε ορισμένα προηγμένα υποβρύχια, όπως τα αμερικανικά των κλάσεων Seawolf και Virginia σε μία προσπάθεια να μειώσουν τον παραγόμενο θόρυβο χωρίς όμως να θυσιαστούν οι επιδόσεις.
Interesting image of a #German #Submarine #Type212 #SSk. Attached to the #Propeller hub seems to be a propeller boss vortex diffuser. These devices are typically fitted to increase efficiency and lower proppeller noise. pic.twitter.com/v5c5Cq9dBV
— SSN01 (@Jimmyfish2019) January 30, 2019
Αλλά τώρα φαίνεται ότι και τα μικρότερου εκτοπίσματος αλλά όχι λιγότερο επικίνδυνα ντηζελοκίνητα υποβρύχια αναερόβιας πρόωσης έχουν αποκτήσει και αυτά μία νέα βελτίωση ένεκα καλύτερης απόδοσης σε χαμηλότερα επίπεδα θορύβου. Πρόκειται για το σύστημα Vortex Boss Propeller Diffuser (PBVD) το οποίο αυξάνει την παρεχόμενη ώση του προωστήριου σκεύους του υποβρυχίου.
Η τεχνολογία αυτή αποκαλύψθηκε πρόσφατα, όταν δημοσιεύθηκαν κάποιες φωτογραφίες από την καθέλκυση του γερμανικού υποβρυχίου U36 κλάσης Type 212. Σε αντίθεση με την συνήθη πρακτική, οι προπέλες του υποβρυχίου δεν ήταν καλυμμένες με ένα κατάλληλο σκέπασμα, αλλά ήταν ελεύθερα διαθέσιμες για τα φλας των φωτογραφικών μηχανών.
Απλώς και μόνο από την μελέτη του σχήματος, της διάταξης και της γεωμετρίας των προπελών, ειδικοί σε θέματα ακουστικής υποβρυχίων μπορούν να βγάλουν κρίσιμα συμπεράσματα για το ακουστικό ίχνος του υποβρυχίου, με αποτέλεσμα την αχρήστευση μίας εκ των σημαντικότερων ικανοτήτων του.
Προφανέστατα, οι υθίνοντες του γερμανικού Ναυτικού και της κατασκευάστριας εταιρείας ThyssenKrupp δεν ενδιαφέρονται για αυτήν την λεπτομέρεια. Το U36 καθελκύστηκε το 2013 όντας το νεότερο Type 212 σε υπηρεσία με το γερμανικό Ναυτικό.
Το κυλινδρικό συγκρότημα όπου «στεγάζεται» το σύστημα PBVD βρίσκεται πάνω από το κέντρο των κλασικών προπελών. Ο ειδικά κατεργασμένος πυρήνας του μειώνει σημαντικά την αναταραχή και την σπηλαίωση που εκπέμπεται από το κέντρο περιστροφής. Αυτό όχι μόνο μειώνει την ηχητική υπογραφή της προπέλας, αλλά και βελτιώνει την απόδοση και την ωστική δύναμη.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η βασική ιδέα πίσω από αυτή την τεχνολογία δεν είναι κάτι μυστικό ή καινούργιο καθώς χρησιμοποιείται και σε εμπορικές εφαρμογές όπου η αυξημένη απόδοση ακόμη και σε μονοψήφια ποσοστά μπορεί να σημαίνει μεγάλη εξοικονόμηση καυσίμου καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής ενός πόίου.
Στην εμπορική διάλεκτο το αντίστοιχο σύστημα ονομάζεται Propeller Boss Cap Fins (PBCF) και πρόκειται για τεχνολογία που αναπτύχθηκε στη δεκαετία του ’80 και σήμερα χρησιμοποιείται αρκετά ευρέως σε χιλιάδες πλοία που ταξιδεύουν με τέτοια συστήματα στο προωστήριο σκεύος τους. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο διαθέσιμο ελεύθερα εμπορικό προϊόν είναι το EnergoProFin της φινλανδικής εταιρείας ναυτικών κινητήρων βαρέως τύπου Wärtsilä η οποία και περιγράφει τις αρχές λειτουργίας ως εξής: «Η αποδυνάμωση του στροβίλου των πτερυγίων πίσω από την προπέλα μειώνει την αντίσταση τους και μετουσιώνεται ως αυξημένη ώση. Η εκτροπή της ροής πίσω από την προπέλα από τα πτερύγια βελτιστοποιημένου προφίλ μειώνει τη ροπή της προπέλας. Επιπλέον της βελτιωμένης ωστικής απόδοσης, η νέα προπέλα EnergoProFin της Wärtsilä έλικα μπορεί να εφαρμοστεί σε μειωμένο θόρυβο και δονήσεις που προκαλούνται από την προπέλα.»
Παρόλο που η εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας σε στρατιωτικά συστήματα φαίνεται να είναι κάτι παραπάνω από αυτονόητη, στην πράξη κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Ακόμα και ο περίπλοκος κυλινδρικός σχεδιασμός του PBVD που φαίνεται στο U36 είναι σαφώς πιο περίπλοκος από τα συστήματα πτερυγίων που χρησιμοποιούνται στα εμπορικά αντίστοιχα συστήματα.
Αυτό πιθανότα οφείλεται στις υψηλότερες στροφές που δουλεύει ο κινητήρας του του υποβρυχίου και στη ιδιαίτερη εστίαση στη μέγιστη μείωση της σπηλαίωσης και της παραγωγής θορύβου, που δεν είναι απαραίτητο για εμπορικά πλοία που δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον να αποκρύψουν την παρουσία τους – το αντίθετο μάλιστα.
Δεν είναι γνωστό ποια άλλα υποβρύχια έχουν αξιοποιήσει αυτή την τεχνολογία, ή ακόμα και αν όλα τα Type 212 και τα παράγωγά τους είναι εφοδιασμένα με αυτό το σύστημα. 
Αλλά αν στην πράξη αποδειχθεί αρκετά αποτελεσματικό, είναι πιθανό στο μέλλον να αποτελέσει ανταγωνισμό στα συστήματα προωθητών σε μελλοντικά σχέδια υποβρυχίων, τόσο πυρηνοκίνητων όσο και συμβατικών. Πρέπει να σημειωθεί ότι ορισμένα απλούστερα σχέδια παρόμοιων αρχών έχουν υπάρξει στο παρελθόν σε κάποια υποβρύχια, όπως στα ρωσικά κλάσης Alfa που ήταν γνωστά για τις απίθανες ταχύτητες που μπορούσαν να πετύχουν αλλά και τα πιο πρόσφατα κλάσης Kilo. Ωστόσο το σύστημα που έχει εγκατασταθεί στα Type 212 είναι σαφώς πολύ πιο ολοκληρωμένο.
