Η “υπόθεση” των τουρκικών F-35A, είναι πλέον αυτό που λέμε “χτεσινά νέα”. Παρά την παράδοση των πρώτων δυο μαχητικών στην γειτονική χώρα, σε μια -ομολογουμένως- “ψιλο-κίτς” παράσταση, οι πιθανότητες τα μαχητικά να μην φτάσουν ποτέ, ή πριν περάσουν πολλά χρόνια, σε τουρκικό έδαφος, αυξάνονται κάθε μέρα. Βασικός λόγος είναι η αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400, αλλά και οι “εκπτώσεις” σε θέματα δημοκρατίας στην γειτονική χώρα. Η επανεκλογή Ερντογάν όχι μόνο δεν βελτίωσε τα πράγματα, αλλά μάλλον τα χειροτέρεψε. Άποψή μας είναι πως οι ΗΠΑ θεωρούν πως οι Τούρκοι χρειάζονται ένα “σοκ”. H λογική είναι πως αφού οι Τούρκοι θεωρούν πως είναι ισχυροί και παντοδύναμοι, ας μείνουν μόνοι τους να το ευχαριστηθούν.
Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο μας, τον Απρίλιο του 2017, όταν οι περισσότεροι πίστευαν πως η Τουρκία μπορεί να παραλάβει κανονικά τα F-35 μαζί με τους S-400.
Έχουμε γράψει πολλές φορές για το θέμα, όπως και τα περισσότερα αμυντικά περιοδικά και ιστοσελίδες της χώρας μας. Ευτυχώς ή δυστυχώς, η πρόβλεψή μας, που έγινε πέρσι τον Απρίλιο, επαληθεύτηκε. Η Τουρκία αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα. Αν ο πρόεδρος Τραμπ υπογράψει τον αμυντικό προϋπολογισμό, τότε τα F-35 δεν θα παραδοθούν. Και άποψή μας πάλι είναι πως ο Τραμπ θα υπογράψει τον Προϋπολογισμό, άλλωστε το Κονγκρέσο του έχει κάνει πολλές “χάρες” μέσα στο Νομοσχέδιο, συνεπώς ακόμη κι αν ήταν αντίθετος με την μη παράδοση (που δεν είναι), θα το υπέγραφε. Απλά οι Αμερικανοί είναι κλασικοί διπλωμάτες, αφήνουν τον “χειμαρρώδη” Ερντογάν να συνέλθει, αλλιώς θα πράξουν τα δέοντα.
Ακόμη όμως και τα τουρκικά αμυντικά μέσα, όπως το έγκυρο kokpit.aero αναφέρουν πλέον ότι η πιθανότητα της μη παράδοσης των F-35 είναι πλέον μεγάλη, κι όχι μακρινή. Άλλωστε τα F-35 δεν είναι απαραίτητα στην Τουρκία, έχει υπεροπλία αυτή την στιγμή με τα F-16 της, και τα πρώτα F-16V της Ελλάδας θα έρθουν μετά από αρκετά χρόνια. Μάλιστα συζητούν πλέον ανοιχτά την πιθανότητα αγοράς ρωσικών μαχητικών, αν και κάποιοι πιο “μετριοπαθείς” όπως ο αμυντικός αναλυτής Χασάν Κιλίτς μιλούν και για τα Eurofighter Typhoon. Πάντως το θέμα F-35 στην Τουρκία δείχνει να “ξεφουσκώνει”, και οι πολλοί μας δίνουν να καταλάβουμε τα περί “αλεπούς και όσα δεν φτάνει”.
Θεωρητικά ένα τέτοιο θέμα θα έπρεπε να είναι πρώτο θέμα σε όλα τα αμυντικά μέσα του πλανήτη. Το project JSF/F-35 είναι το σημαντικότερο πρόγραμμα μαχητικού σε εξέλιξη παγκοσμίως, υπάρχουν ανάγκες για κοντά στα 3.000 μαχητικά, και θεωρείται πως το αεροσκάφος θα έχει την πορεία του F-16 εμπορικά. Φυσικά, όπως όλα τα προγράμματα αυτού του μεγέθους, αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα, μεγάλα ή μικρά, που όμως τραβούν συνεχώς την προσοχή του Τύπου. Άλλωστε ο ίδιος ο Τραμπ είχε αναλάβει την εξουσία με όρεξη για “κουτσούρεμα” του προγράμματος, κάτι φυσικά που δεν έκανε. Απλά ενίσχυσε τις παραγγελίες του F/A-18 Block III, και βοήθησε να παραγγείλουν μερικά προηγμένα F-15 οι Καταριανοί.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το F-35 δεν συνεχίζει να έχει προβλήματα. Το κόστος του μαχητικού συνεχίζει να είναι ψηλά, τα πρώιμης κατασκευής μαχητικά δεν θα αποκτήσουν ποτέ πλήρεις δυνατότητες παρά μόνο αν επενδυθούν ακόμη περισσότερα χρήματα, ο Καναδάς αποχώρησε, οι Βρετανοί σκέφτονται να μειώσουν τα αεροσκάφη που θα παραγγείλουν, οι Ισραηλινοί σκέφτονται να “απατήσουν” τα F-35I με προηγμένα F-15I Advanced. Και μέσα σε όλα αυτά, οι Τούρκοι σκέφτονται την αύξηση του αριθμού των F-35 τους, από 100 σε 116, λόγω των +16 F-35B που θέλουν για το TCG Anadolu. Και πριν προλάβουν να σταματήσουν τα πανηγύρια στην LM, αυξάνουν την πρόθεση για τα 16 F-35B σε 32!
Οι Τούρκοι ξέρουν πολύ καλά τι θα πει Ανατολίτικο Παζάρι. Ουσιαστικά θεωρούν τόσο “κουτούς” τους Αμερικανούς, και νομίζουν πως οι τελευταίοι θα “θαμπωθούν” από το τουρκικό “χρήμα” και θα “ξεχάσουν” την λεπτομέρεια της αγοράς των S-400. Το “για τα λεφτά τα κάνεις όλα” δεν ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Η Αμερικανική Κυβέρνηση οφείλει, και πράγματι δεν το κάνει, να μην συγκινείται από χρήματα. Συγκινείται όμως το consortium παραγωγής του F-35, με πρώτη τη LM και φυσικά εκατοντάδες άλλες εταιρείες στις ΗΠΑ και τον κόσμο. Η ακύρωση μιας παραγγελίας 116 αεροσκαφών, και η διακοπή συνεργασιών στην Τουρκία, θα έχει επίδραση πάνω στην μετοχή πολλών εταιρειών, με κεφαλαιοποίηση εκατοντάδων δις ή και τρις δολαρίων. Μια κόντρα Ερντογάν-ΗΠΑ θα είχε άμεσα επίδραση στο πρόγραμμα του F-35 και σε δυτικές οικονομίες, όσο κι αν ακούγεται παράξενο.
Φυσικά τα F-35 της Τουρκίας δεν θα πήγαιναν χαμένα. Την θέση της στο πρόγραμμα μπορούν να την πάρουν πολλές χώρες, Κορέα, Γερμανία, Ισπανία, Πολωνία, ακόμη και η Ελλάδα. Τα μαχητικά της θα μπορούσαν να απορροφηθούν άμεσα από το Ισραήλ, την Κορέα, την Ιαπωνία, αλλά μάλλον όχι από την Ελλάδα. Ο λόγος είναι πως απλά δεν έχουμε χρήματα να τα πληρώσουμε…
Τα ξένα μέσα που ασχολούνται με την Άμυνα, θα έπρεπε σίγουρα να έχουν ασχοληθεί περισσότερο με το θέμα. Για όσους από εμάς παρακολουθούν τις ξένες ιστοσελίδες, θα παρατηρήσουν με έκπληξη πως οι αναφορές στο θέμα F-35 και Τουρκία είναι ελάχιστες, και μάλιστα γίνεται μόνο κατόπιν των δημοσιεύσεων που έχουν γίνει σε μεγάλα ΜΜΕ, όπως το Reuters, Bloomberg κοκ. Είναι δε συνήθως “καθησυχαστικά”, σε αναφορές του στυλ “μην ανησυχείτε (ποιοι άραγε;), η Τουρκία θα παραλάβει κανονικά τα αεροσκάφη”.
Kokpit.Aero: H Αμερικανική Διοίκηση ψάχνει φόρμουλα για την παράδοση των τουρκικών F-35A
Φυσικά σε πολλούς δεν προκαλεί εντύπωση, καθώς εδώ ελληνικά μέσα που ισχυρίζονται ότι κάνουν αμυντικό ρεπορτάζ, στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τις πωλήσεις σανού, και δημιουργίας κλικοδολωμάτων, θα παρουσιάσουν φωτογραφίες των τουρκικών F-35 πάνω από την Τανάγρα. Αλλά στους σοβαρούς αναλυτές, η “απραξία” γνωστών διεθνών ιστοσελίδων της άμυνας προκαλεί ερωτηματικά. Αν όμως συνδυάσουμε τα όσα έχουμε πει παραπάνω, υπάρχει “λογική”.
Καταρχάς οι κατασκευάστριες εταιρείες του consortium δεν θα ήθελαν να “διασπείρουν” ειδήσεις εναντίον του προγράμματος. Τυχόν ειδήσεις πως τελικά δεν θα παραδοθούν τα F-35 στην Τουρκία θα δημιουργούσαν προβλήματα και κλυδωνισμούς. Όπως έχουμε ξαναγράψει, μέχρι την οριστική διακοπή της παραγωγής του F-35 (2050;) η εταιρεία μπορεί να έχει την τουρκική “πρόθεση” αγοράς μέσα στους πιθανούς πελάτες. Αυτό μεταφράζεται σε πιθανά μελλοντικά έσοδα στις οικονομικές χρηματιστηριακές αναλύσεις. Οι εταιρείες που κατασκευάζουν το JSF δεν είναι κρατικά φιλανθρωπικά ιδρύματα, αλλά νομικά πρόσωπα με ευθύνη απέναντι στους μετόχους και τα κέρδη τους. Έτσι, προφανώς και θα “πιέζουν” (μέσου του γνωστού τρόπου, της διαφήμισης) αμυντικά μέσα να μην γράφουν εναντίον τους. Και στην περίπτωση της Τουρκίας, η υπόθεση είναι ακόμη θεωρητική. Ο Τραμπ δεν έχει υπογράψει αυτή την στιγμή που μιλάμε κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας!
Επίσης, η ίδια η Τουρκία δεν θα ήθελε να δει κάτι εναντίον της παράδοσης σε αμυντικά μέσα. Θυμίζουμε πως οι τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες είναι αρκετά “ενεργές” στο εξωτερικό, και προσπαθούν με κάθε μέσο να πετύχουν πωλήσεις εκτός τουρκικών συνόρων. Ανάμεσα στους τρόπους είναι η διαφήμιση σε πλείστα αγγλόφωνα αμυντικά μέσα ενημέρωσης. Καθώς η τουρκική βιομηχανία συνδέεται με την κυβέρνηση, νομίζουμε ότι την σύνδεση μπορείτε να την κάνουν και οι αναγνώστες μας μόνοι τους.
