The Wrong Stuff: Τα πέντε χειρότερα τζετ όλων των εποχών

Υπάρχουν μαχητικά που άφησαν εποχή –F-86 Sabre, F-4 Phantom, F-14 Tomcat, F-15 Eagle, F-16 Fighting Falcon/Viper– και εκείνα που έμειναν στην ιστορία για τους εντελώς λάθους λόγους. Ανεπαρκή, με εγγενή προβλήματα εκ των οποίων ορισμένα δεν ξεπεράστηκαν, ακόμη και επικίνδυνα γι’ αυτούς που τα πετούσαν, αυτά είναι πέντε από τα χειρότερα αμερικανικά τζετ στα χρονικά της αεριοπροώθησης. Και δεν είναι τα μόνα.

Bell P-59 Airacomet, πιο αργό κι από ελικοφόρο Το Ρ-59 ήταν η πρώτη προσπάθεια των Αμερικανών για ένα αεριωθούμενο μαχητικό. Μόνο που αντίθετα με τα μαχητικά τζετ του Β΄ ΠΠ, το βρετανικό Gloster Meteor και το γερμανικό Me 262 ‘Schwalbe’, αυτό το αεροπλάνο ήταν σκέτη αποτυχία. Πετώντας σε δοκιμές απέναντι σε P-38 Lightning, P-47 Thunderbolt και ένα αιχμαλωτισμένο Zero, διαπιστώθηκε πως το Airacomet δεν είχε να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα συμβατικά ελικοφόρα μαχητικά της εποχής.
Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα τα ελικοφόρα απεδείχθησαν ανώτερα. Η μεγίστη ταχύτητα του Ρ-59 ήταν μόλις 413 μίλια/ώρα, σχεδόν αντίστοιχη με του Ρ-38. Η μόνη δικαιολογία είναι πως οι ΗΠΑ βρίσκονταν ακόμη στην αρχή, μαθαίνοντας από τα λάθη τους. Αργότερα θα έφτιαχναν καλύτερα.

Vought F7U Cutlass, ο «Εξολοθρευτής Σημαιοφόρων» Το Airacomet απετέλεσε την βάση για την εμπειρία που θα οδηγούσε τα επόμενα χρόνια σε καλύτερες σχεδιάσεις τζετ. Το F7U Cutlass σίγουρα δεν ήταν μια από αυτές. Όχι μόνο έπασχε από ανεπαρκή ισχύ –οι τουρμποτζέτ J46-WE-8B της Westinghouse ήταν λίγο καλύτεροι από τους αρχικούς Allison J35-Α-29 της κύριας έκδοσης F7U-3 οι οποίοι υπό συνθήκες βροχής συχνά… έσβηναν– αλλά είχε τόσα ελαττώματα που το έκαναν πραγματικά επικίνδυνο.
Βασική αιτία των προβλημάτων ήταν τα «ανώριμα» συστήματα του αεροπλάνου, κυρίως το υδραυλικό. Δεν ήταν το μόνο. Λέγεται ότι ορισμένοι πιλότοι παραιτήθηκαν μετά την προσγείωσή τους με το ‘Gutless Cutlass’. Ο Τζων Μουρ που πέταξε με F7U-3 πιστεύει ότι το Cutlass «θα μπορούσε να γίνει ένα πολύ καλό αεροπλάνο με μερικές τροποποιήσεις, όπως συμβατικό ουραίο πτέρωμα, τριπλάσια ώση, μείωση του μήκους του ρινιαίου σκέλους κατά το ήμισυ, σχεδιασμός από την αρχή του συστήματος ελέγχου πτήσης και κάποιον άλλο να το πετάξει…»

Grumman F-11 Tiger, το αυτοκαταστροφικό Η Grumman έγινε διάσημη κατασκευάζοντας μερικά από τα καλύτερα μαχητικά του Ναυτικού. Το F11F-1 (F-11 μετά το 1962, βάσει του νέου συστήματος ονομασίας) δεν περιλαμβάνεται σε αυτά. Για την ακρίβεια το Tiger υπήρξε ένα από τα λίγα αεροπλάνα στην ιστορία που κατάφερε να καταρρίψει τον εαυτό του –κυριολεκτικά. Σε ένα τεστ των πυροβόλων των 20 χιλ. του αεροσκάφους, ένας δοκιμαστής πιλότος της εταιρίας πέρασε το τζετ μέσα από τα βλήματα που μόλις είχε ρίξει!
Ο κινητήρας έκανε έναν θόρυβο «σαν σκούπα Hoover που τραβούσε χαλίκια από χαλί» φέρεται να δήλωσε ο χειριστής. Ακούγεται αστείο, όμως το αεροπλάνο συνετρίβη ενώ ο πιλότος του κατέληξε με τρείς σπονδύλους σπασμένους και ένα θρυμματισμένο πόδι.
Το κύριο πρόβλημα του F-11 ήταν κοινό με πολλά άλλα αεριωθούμενα της εποχής: ο κινητήρας του. O τουρμποτζέτ J65-W-18 (με μετάκαυση) της Wright ήταν αναξιόπιστος και καταβρόχθιζε καύσιμο με ανησυχητικό ρυθμό. Το Ναυτικό δεν έμεινε ευχαριστημένο, ήθελε τα αεροσκάφη του να έχουν κινητήρες που να τους εμπιστεύεσαι και επαρκή εμβέλεια. Δεν είναι περίεργο που απέσυρε τον τύπο μετά από μόλις 13 χρόνια υπηρεσίας.

Convair F-102 Delta Dagger, ωραίες καμπύλες αλλά… Σχεδιασμένο ως αναχαιτιστικό μεγάλου ύψους και υψηλής ταχύτητας, το εξοπλισμένο μόνο με πυραύλους δελταπτέρυγο της Convair θα ήταν η πρώτη γραμμή άμυνας στις ορδές των σοβιετικών βομβαρδιστικών που θα έρχονταν από τον Πόλο να αφανίσουν με πυρηνικά τις Ηνωμένες Πολιτείες σε περίπτωση που ο Ψυχρός Πόλεμος γινόταν θερμός. Για να το καταφέρει αυτό όμως έπρεπε πρώτα να λύσει μερικά θεματάκια, με πιο σημαντικό αυτό της ταχύτητας.
Παρά τον ισχυρό Pratt & Whitney J57-P-25 με μετάκαυση, το προηγμένο σύστημα ελέγχου πυρός και τα κρυμμένα σε εσωτερική αποθήκη οπλισμού βλήματα αέρος-αέρος, όταν πρωτοπέταξε δεν μπορούσε καν να περάσει το 1 Μαχ. Χρειάσθηκε να αποκτήσει «καμπύλες» σύμφωνα με τον Κανόνα των Επιφανειών (Whitcomb area rule) για να ξεπεράσει την οπισθέλκουσα του διηχητικού κύματος, ένα φαινόμενο που μόλις τότε ανακαλύπτονταν.
Το επανασχεδιασμένο F-102 διέθετε άτρακτο σχήματος μπουκαλιού Κόκα Κόλα –κατά μια άλλη εκδοχή πηγή έμπνευσης ήταν οι καμπύλες της Μέριλυν Μονρό– και έτσι μόνο μπόρεσε να υπερβεί το 1,22 Μαχ. Ωστόσο στην πραγματικότητα το ‘Deuce’ δεν κατάφερε ποτέ να ανταποκριθεί στις προσδοκίες της Αεροπορίας. Αυτό έγινε με το F-106 Delta Dart, το «απόλυτο αναχαιτιστικό».

McDonnell XF-85 Goblin, το Παράσιτο Το μικροσκοπικό «παρασιτικό» μαχητικό που σχεδίασε η McDonnell έμοιαζε σαν ψύλλος με κινητήρα τζετ. Θα μεταφερόταν από το τεράστιο B-36 και θα εξαπολυόταν με την βοήθεια ενός ειδικού μηχανισμού (trapeze) που θύμιζε κούνια ακροβατών. Στην θεωρία τα βομβαρδιστικά θα είχαν την συνοδεία μαχητικών μαζί τους. Στην πράξη η ιδέα απεδείχθη απαιτητική και ριψοκίνδυνη, σαν νούμερο τσίρκου.
Συχνά οι αναταράξεις που δημιουργούσε το αεροσκάφος-φορέας ΕΒ-29Β εμπόδιζαν την επανασύνδεση του XF-85, υποχρεώνοντας τον πιλότο να προσγειωθεί στην σκληρή επιφάνεια της αποξηραμένης λίμνης. Μάλιστα μια από τις δοκιμές πάνω από τις απομονωμένες εκτάσεις της βάσης Muroc (μετονομασθείσα αργότερα σε Edwards AFB) παραλίγο να καταλήξει σε τραγωδία καθώς επιχειρώντας ο πιλότος να επανασυνδεθεί, η καλύπτρα προσέκρουσε λόγω των αναταράξεων στον μηχανισμό. Ο χειριστής μόλις και μετά βίας κατάφερε να σωθεί εκτελώντας αναγκαστική προσγείωση.
Αλέξανδρος Θεολόγου