Το να θεωρείτε ότι το X-37B είναι το μικρό αδερφάκι του διαστημικού λεωφορείου δεν είναι απαραίτητα λάθος. Με το ατρακτοειδές του σχήμα, τις μικρές πτέρυγες και τον ασπρόμαυρο χρωματισμό του, το τροχιακό όχημα δοκιμών X-37B μοιάζει να είναι η μικρότερη και πιο χαριτωμένη έκδοση του επανδρωμένου διαστημοπλάνου που υπηρέτησε την NASA για τρεις ολόκληρες δεκαετίες. Εδώ όμως είναι που τελειώνουν οι ομοιότητες. Το μη επανδρωμένο X-37B ανήκει στην USAF και έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να παραμένει μήνες η και χρόνια σε τροχιά, εκτελώντας απόρρητες αποστολές για το αμερικάνικο στρατιωτικό διαστημικό πρόγραμμα.
Οι διαστημικές καταβολές του X-37B
Η ιστορία του X-37B αρχίζει το 1990, όταν η NASA έψαχνε πιο φθηνές λύσεις από αυτή που πρόσφερε το διαστημικό λεωφορείο. Καμία από τις εκτοξεύσεις δεν κόστισε λιγότερο από 450 εκ. δολάρια ενώ κάποιες έφτασαν να κοστίζουν κοντά στα 1.2 δις. Αυτό γιατί αν και το διαστημικό λεωφορείο είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε να μεταφέρει ανθρώπους και εξοπλισμό σε τροχιά με χαμηλό κόστος και με ευκολία, τελικά αποδείχτηκε ότι χρειαζόταν πολύ πιο εντατική συντήρηση από ότι αρχικά υπολόγιζαν. Άλλο ένα αρνητικό στοιχείο του, ήταν ότι ο χρόνος συντήρησης που απαιτούνταν ήταν τόσο μεγάλος που μείωνε αισθητά την συνολική διαθεσιμότητα των διαστημοπλάνων αλλά και την συνολική ευελιξία τους σαν πλατφόρμα.
Μια από τις επιλογές για να αυξηθεί η επιχειρησιακή ετοιμότητα και να μειωθεί το κόστος ήταν το νέο σκάφος να μην είναι επανδρωμένο, απαλείφοντας έτσι την ανάγκη για καμπίνα πληρώματος καθώς και τα συστήματα υποστήριξης ζωής. Το αποτέλεσμα ήταν ένα διαστημοπλάνο, που θα χρειαζόταν πολύ λιγότερη ώθηση για να μπει σε τροχιά, άρα και μικρότερο πυραυλικό φορέα. Ακριβώς δε επειδή ήταν μη επανδρωμένο, θα μπορούσε να παραμείνει σε τροχιά για εβδομάδες, μήνες ίσως και χρόνια, όσο απαιτούσε η αποστολή.
Η NASA άρχισε λοιπόν την ανάπτυξη αυτού του μικρού, μη επανδρωμένου διαστημοπλάνου στα μέσα της δεκαετίας του 1990, την ίδια ακριβώς στιγμή που η USAF ανέπτυσσε κάτι ανάλογο με το Space Maneuver Vehicle που πήρε τελική μορφή με το X-40A της Boeing. Μετά την πρώτη του αποστολή, το όχημα δοκιμών, που δεν ήταν πλήρους κλίμακας αλλά είχε το 85% του μεγέθους του σχεδιαζόμενου διαστημοπλάνου, δόθηκε δανεικό από την USAF στην NASA.
Το X-40A που είχε φτιαχτεί σαν όχημα δοκίμων για τα συστήματα διεύθυνσης και ναυτιλίας, μεταφέρονταν σε ύψος 15,000 ποδών από ένα CH-47D Chinook του στρατού και έπειτα αφηνόταν να ανεμοπορήσει προς ένα κοντινό διάδρομο προσγειώσεων. Το πρόγραμμα δοκίμων της NASA πάνω στο X-40A ήταν συνολικά επτά πτήσεις.Μετά τις δοκιμές με το X-40A η NASA σχεδίαζε να κατασκευάσει δύο οχήματα: Το όχημα δοκιμών προσέγγισης και προσγείωσης (Approach and Landing Test vehicle – ALTV) και το τροχιακό όχημα. Δυστυχώς όμως το 2004 η υπηρεσία αποφάσισε ότι ένα μη επανδρωμένο όχημα δεν υπηρετούσε άμεσα τους σκοπούς της για διαστημική εξερεύνηση. Αντί όμως να εγκαταλείψει το πρόγραμμα, το παρέδωσε για περαιτέρω ανάπτυξη στην DARPA (Defence Andvanced Research Projects Agency).
Η DARPA με την σειρά της κατασκεύασε το ALTV το οποίο και κωδικοποίησε σαν X-37. Το X-37 ήταν ένα σκάφος πλήρους κλίμακας που είχε σχεδιαστεί όχι για να μπει σε τροχιά, αλλά για περαιτέρω δοκιμές πάνω στο λογισμικό και τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό, που ήταν απαραίτητος, για την πραγματοποίηση μη επανδρωμένων αυτόνομων προσγειώσεων. Το X-37 μεταφερόταν σε ύψος από το αεροσκάφος White Knight της εταιρείας Scaled Composites, κάνοντας συνολικά πέντε πτήσεις δεσμευμένο πάνω στο αεροσκάφος και τρεις συνολικά απελευθερώσεις και ανεμοπορείες.
Το επόμενο βήμα βεβαίως ήταν να φτιαχτεί ένα σκάφος πλήρους προδιαγραφών, ικανό να μπει σε τροχιά και να επιστρέψει στην Γη. Η βασική διάφορα με τα προηγούμενα σκάφη ήταν ότι αυτό το σκάφος θα χρειαζόταν ένα σύστημα θερμικής προστασίας για την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα. Όπως και στο διαστημικό λεωφορείο, αυτό το σύστημα ήταν η επικάλυψη της κοιλιάς του σκάφους με πλακίδια/ασπίδια θερμικής αντίστασης. Επιπλέον προστέθηκε σύστημα πρόωσης. Η USAF απέδωσε συμβόλαιο στην Boeing το κατασκευάσει δίνοντας του την κωδικοποίηση X-37B. Τελικά ήταν αυτό που ικανοποίησε πλήρως τις προδιαγραφές για ένα μη επανδρωμένο, επαναχρησιμοποιούμενο τροχιακό σκάφος.
Προς εκτόξευσή
Το X-37B εκτοξεύθηκε για πρώτη φορά στο διάστημα στις 22 Απριλίου του 2010 με πυραυλικό φορέα Atlas V. Τα δύο συνολικά διαστημοπλάνα X-37B έχουν εκτελέσει και ολοκληρώσει μέχρι στιγμής τέσσερις αποστολές με συνολικό χρόνο παραμονής σε τροχιά 2086 ημέρες. Η πέμπτη αποστολή που βρίσκεται σε εξέλιξη μετρά ήδη 689 ημέρες σε τροχιά, μια από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια μέχρι στιγμής.
Το X-37B έχει 29 πόδια μήκος, εννιάμισι πόδια ύψος και 15 πόδια πλάτος. Ζυγίζει περίπου 11.000 λίβρες χωρίς να υπολογίσουμε το βάρος των καυσίμων. Η ηλεκτρική ισχύς στο σκάφος παρέχεται από κυψέλες ιόντων λιθίου. Ενώ το σκάφος έχει κινητήρες ελιγμών και επανεισόδου δεν έχει κινητήρες ώθησης. Και τα δυο διαστημοπλάνα ελέγχονται από την αεροπορική βάση Schriever του Κολοράντο.
Αυτό που κάνει το X-37B μοναδικό ανάμεσα στα σημερινά διαστημικά οχήματα είναι η ικανότητα του να μεταφέρει φορτίο στο διάστημα και έπειτα να επιστρέφει. Το αποτέλεσμα είναι μια πλατφόρμα που λειτουργεί και σαν όχημα δοκιμών για μια πλειάδα νέων τεχνολογιών, που μπορεί να τις μεταφέρει στο διάστημα, να διενεργηθούν οι πειραματισμοί και έπειτα να τις επιστρέψει πίσω στην Γη στους επιστήμονες και ερευνητές που τις σχεδίασαν.
Αποστολή εξετελέσθη;
Το διαστημικό αυτό πρόγραμμα της USAF έχει δημιουργήσει πολλές εικασίες λόγω της μυστικότητας του. Ακριβώς επειδή είναι σκάφος της USAF και ακριβώς επειδή μοιάζει με αεροσκάφος, κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι πρόκειται για κάποιου είδους εξωτικό όπλο. Υπάρχουν εικασίες ότι μπορεί να αρπάξει εχθρικούς δορυφόρους και να τους φέρει πίσω στην Γη για μελέτη.
Η δημόσιες δηλώσεις της USAF, και η ανάλυση των δυνατοτήτων του σκάφους, υποδεικνύουν όμως κάτι το τελείως διαφορετικό: Όπως αποκάλυψε το περιοδικό Air & Space το 2015 η τέταρτη αποστολή OTV-4 αφορούσε “την δοκιμή ιοντικού κινητήρα για λογαριασμό της USAF και ένα πείραμα τεχνολογίας υλικών για λογαριασμό της NASA.
Το ίδρυμα Secure World, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ανασκόπησης διαστημικής πολιτικής, αξιολόγησε όλες τις πιθανότητες για το τι αποστολές μπορεί να εκτελεί το X-37B. Το αποτέλεσμα είναι ότι η πιο πιθανή αποστολή του X-37B είναι σαν μια τροχιακή πλατφόρμα από δέκτες όπως και επίσης πλατφόρμα για την δοκιμή νέων τεχνολογιών. Το X-37B λοιπόν θα επιτρέψει στην USAF να μεταφέρει σε τροχιά νέες τεχνολογίες στον τομέα των κατασκοπευτικών δορυφόρων και να τις δοκιμάσει. Αυτό θα επιτρέψει σε αυτού του είδους τους δορυφόρους (κατασκοπευτικούς) που μπορεί να κοστίζουν ένα δισεκατομμύριο δολάρια ο ένας, να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν βασιζόμενοι πάνω σε τεχνολογίες που έχουν ήδη δοκιμαστεί σε τροχιά, μειώνοντας έτσι το τεχνολογικό ρίσκο.
Μια άλλη πιθανή χρήση του X-37B είναι να χρησιμοποιείται για να βάλει άμεσα σε τροχιά δορυφόρους προς αντικατάσταση άλλων, που πιθανόν έχουν καταστραφεί από εχθρικές ενέργειες. Βεβαίως το κόστος για την διενέργεια μιας τέτοιας αποστολής είναι απαγορευτικό, ενώ το σκάφος έχει πολύ μικρο χώρο μεταφοράς φορτίου. Θα ήταν πολύ πιο οικονομικό ο αντικαταστάτης δορυφόρος να μπει σε τροχιά με την κλασσική μέθοδο της εκτόξευσης με πυραυλικό φορέα.
Επίσης λιγότερο εφικτή είναι η χρήση του οχήματος για επιθεώρηση δορυφόρων, η σαν φορέας όπλων εναντίον δορυφόρων ή σαν πλατφόρμα για την αιχμαλωσία και μεταφορά εχθρικών δορυφόρων πίσω στην Γη. Σε κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις, εξειδικευμένοι δορυφόροι μικρότερου μεγέθους είναι η προφανής επιλογή ή μια πλατφόρμα που μπορεί να μεταφέρει μεγαλύτερο φορτίο.
Βεβαίως υπάρχει και η θεωρία ότι το σκάφος μπορεί να χρησιμοποιείται σαν φορέας θερμοπυρηνικών κεφαλών τις οποίες θα εξαπολύει κατά την επανείσοδο του στην ατμόσφαιρα. Όμως μια τέτοια τακτική θα έκανε το όχημα εξαιρετικά ευάλωτο απέναντι σε κάθε αντιαεροπορικό σύστημα τελευταίας γενιάς.
Άλλη μια θεωρία είναι αυτή που το θέλει να είναι όχημα φορέας και καταπέλτης “ράβδων του Θεού”. Οι τελευταίες είναι ένα θεωρητικό σύστημα ράβδων βολφραμίου που εξαπολύονται από το διάστημα και κατευθύνονται προς στόχους στην Γη. Η καταστροφή που επιφέρουν στον στόχο είναι τεράστια λόγω της μεγάλης κινητικής ενέργειας που αποκτούν κατά την κάθοδο τους. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως η ράβδος θα απαιτούσε ωθητήρα ελιγμών που θα την επαναπροωθούσε πίσω στην ατμόσφαιρα. Αυτός ο μηχανισμός όμως είναι πολύ μεγάλος για να μεταφερθεί με το X-37B.
Παρόλο που αυτή την στιγμη σχεδιάζονται μεγαλύτερα διαστημοπλάνα από το X-37B, η πραγματικότητα είναι ότι τέτοια σκάφη είναι πραγματικά μη πρακτικά στη χρήση των περισσότερων σχεδιαζόμενων διαστημικών όπλων.
Το Χ-37B είναι σίγουρα ένα σκάφος που έχει σχεδιαστεί για να εκτελεί μυστικές αποστολές. Όμως όχι τον τύπο των μυστικών αποστόλων που βλέπουμε στις κατασκοπευτικές ταινίες.
Πηγή: Popular Mechanics
Ο Γιώργος Μαραγκόπουλος είναι Μηχανικός Μέλος του ΤΕΕ, Απόφοιτος του Coventry University, M.Sc In Competitive Manufacturing, B.Eng (Hons) Manufacturing With Management και εξειδικεύεται στα συστήματα λιτής Παραγωγής
