Κατά το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στη δυτική Ουκρανία η πολυεθνική άσκηση Rapid Trident 2019, υπό ουκρανική ηγεσία, σε συνεργασία με αμερικανικές δυνάμεις αλλά και τη συμμετοχή 14 άλλων χωρών του NATO και PfP.
Όπως είχαμε αναφέρει και σε παλαιότερη ανάρτησή μας η Π&Δ είχε προσκληθεί από το ΝΑΤΟ να παρακολουθήσει το κύριο σκέλος της φετινής διοργάνωσης, επίσκεψη που εξελίχθηκε στη διάρκεια μιας εβδομάδας από την πρωτεύουσα Κίεβο έως την Λβιβ στα δυτικά της χώρας, πολύ κοντά στα πολωνικά σύνορα, όπου βρίσκονται εκτεταμένες εγκαταστάσεις εκπαίδευσης του Ουκρανικού Στρατού και το μεγάλο πεδίο ασκήσεων Yavoriv.
Ήταν μια ευκαιρία να αποκτήσουμε οπτική γωνία για πολλά από τα εκεί δρώμενα σε μια χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση στις περιοχές που δουν οι αυτονομιστές με την υποστήριξη της Μόσχας και με την Κριμαία υπό ρωσικό εποικισμό, δυο ζητήματα που φυσικά κυριαρχούν στην ουκρανική καθημερινότητα. Δεν μπορεί βέβαια κάποιος να προσπεράσει και το γεγονός ότι η Ουκρανία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα και για μια σειρά άλλων λόγων όπως οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις που έφεραν στην κυβέρνηση τον σημερινό πρόεδρο Volodymyr Zelensky, αρχηγό του κόμματος «Υπηρέτες του Λαού» μετά της εκλογές του Μαΐου 2019, στις οποίες εξασφάλισε το 73% των ψήφων και συντριπτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η πενταετής προεδρική θητεία του ξεκίνησε με υποσχέσεις για ευρείες ανακατατάξεις, πάταξη της διαφθοράς και επιβολή διαφάνειας. Φυσικά η Ουκρανία αποτελεί πρωτοσέλιδο εδώ και εβδομάδες και για την εμπλοκή της με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον Zelensky στην πολιτική διαμάχη του Αμερικανού προέδρου Τραμπ και τους Δημοκρατικούς γύρω από τις κατηγορίες που του αποδίδουν οι τελευταίου για παράνομες πράξεις, θέμα που έχουμε αναλύσει διεξοδικά από τις σελίδες της Π&Δ.
Η πολιτική διαμάχη στην Ουάσιγκτον είχε άμεσο αντίκτυπο και στην ουκρανική σκηνή, αφού είχε εγκλωβίσει την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ύψους $ 391,5 εκατ. την οποία δεν ενέκρινε το (ελεγχόμενο από τους Δημοκρατικούς) Κογκρέσο. Να σημειώσουμε ότι η βοήθεια αυτή δεν αφορά όπλα αλλά άλλο υλικό (non-lethal items), ενώ χρηματοδοτεί άμεσα τα προγράμματα εκπαίδευσης του Ουκρανικού Στρατού στην προσπάθεια σύγκλισής του με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ αλλά και άλλες παράλληλες δραστηριότητες, όπως το μεγάλο κέντρο IPSC (International Peacekeeping and Security Centre) που υπάρχει στο Yavoriv και το οποίο είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε.
Η έναρξη της Rapid Trident 2019 συνέπεσε με την αποδέσμευση της βοήθειας, γεγονός που υπογράμμισε ο ασκών χρέη πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ουκρανία William B. Taylor (τον οποίο συναντήσαμε στη διάρκεια του tour) ως απτή απόδειξη της δέσμευσης της Ουάσιγκτον να συνεχίζει να υποστηρίξει την προσπάθεια εκσυγχρονισμού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων αλλά και της φιλοδοξίας του Κιέβου να καταστεί πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Taylor, ο οποίος κατείχε τη συγκεκριμένη θέση την περίοδο 2006-2009, επέστρεψε προσωρινά μετά την παραίτηση της πρέσβειρας Marie Yovanovitch, η οποία ήλθε σε σύγκρουση με την προεδρία Τραμπ και σήμερα αποτελεί κύρια μάρτυρα στις ακροάσεις της εξελισσόμενης διαδικασίας παραπομπής του Αμερικανού προέδρου.
Ο Chargé d’Affaires Taylor τόνισε επίσης την ανάγκη η νέα κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Zelensky να κινηθεί γρήγορα στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς, η οποία είχε πολλές φορές ανακύψει στο παρελθόν ως σκόπελος, στις αμερικανικές κινήσεις παροχής βοήθειας στην Ουκρανία. Επικρότησε μάλιστα τις μέχρι στιγμής προσπάθειες κυρίως στον τομέα των νομοθετικών πλαισίων που έχουν περάσει με ταχείες διαδικασίες από τα δυο σώματα της ουκρανικής Βουλής.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις, με τις οποίες υπήρξε ευκαιρία συνάντησης στη διάρκεια της επίσκεψής μας, επέμειναν και αυτές στην ανάγκη διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς, δυο άμεσα αλληλένδετους παράγοντες που ταλανίζουν την Ουκρανία. Αναφέρθηκε για παράδειγμα ότι η κρατική ουκρανική εταιρία εξαγωγών Ukroboronprom μετά από πολλά χρόνια προσπαθειών θα υποστεί έλεγχο από διεθνές γραφείο ορκωτών λογιστών. Η αδιαφάνεια στη δραστηριότητα της Ukroboronprom, ειδικά στις εξαγωγές πολεμικού υλικού είναι διαβόητη και η εταιρία έχει κατηγορηθεί πολλές φορές ότι αποτελούσε συγκοινωνούν δοχείο διαφθοράς ανάμεσα στις κρατικές εταιρίες της αμυντικής βιομηχανίας και παλαιότερων κυβερνήσεων, ενώ διαχειρίστηκε και την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων πλεονάζοντος υλικού των ουκρανικών ΕΔ με τα έσοδα να τροφοδοτούν και στις δυο περιπτώσεις την διαφθορά.
Η ετήσια αμερικανο-ουκρανική άσκηση Rapid Trident ξεκίνησε να τελείται από το 2006 και αποτελεί συνέχεια και επέκταση της Peace Shield, ενός προγράμματος ενταγμένου στο δόγμα Partnership for Peace της περιόδου 1996-2005.
Η Rapid Trident 2019, με στόχο την ενίσχυση της ετοιμότητας και της διεπιχειρησιακότητας ανάμεσα στους συμμετέχοντες περιλάμβανε επιμέρους ασκήσεις: CAX/CPX (computer-assisted command post exercise) σε συνδυασμό με STX (situational training exercise) και FTX (field training exercise). Εκτός των ΗΠΑ και της Ουκρανίας, στην RT19 συμμετείχε ΝΑΤΟϊκό προσωπικό από το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, Λιθουανία, Τουρκία, Γερμανία, Ρουμανία, Πολωνία, Καναδά και Βουλγαρία, όπως και δυνάμεις PfP από την Γεωργία και Μολδαβία.
Η κύρια αμερικανική συμμετοχή στην RT19 αφορούσε στην Task Force Carentan που συγκρότησαν στοιχεία της διάσημης 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας (1st Battalion, 26th Infantry Regiment, 2nd Brigade Combat Team, 101st Airborne Division)
Η Rapid Trident 2019 ξεκίνησε μια εβδομάδα μετά την ρωσο-λευκορωσική άσκηση Union Shield 2019, με τη συμμετοχή 18.000 στρατιωτών στη ζώνη ευθύνης της Δυτικής Διοίκησης στην Ρωσία.
Σε επόμενες αναρτήσεις μας θα αναφερθούμε στη διεξαγωγή της RT19 και σε άλλα θέματα που αποκομίσαμε από την επίσκεψή μας στην Ουκρανία.
