Σχόλια του αντιπλοιάρχου ‘Sharkey’ Ward
Ο αντιπλοίαρχος Nigel David ‘Sharkey’ Ward, DSC, AFC είναι ένας απόστρατος αξιωματικός του Βρετανικού Ναυτικού, διοικητής της 801ης Μοίρας της Ναυτικής Αεροπορίας στον Πόλεμο των Φώκλαντ. Αυτή είναι μια συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στο περιοδικό Hush-Kit για τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου στον οποίο έλαβε μέρος.
Αν μπορούσατε να αλλάξετε ένα πράγμα στον τρόπο διεαξαγωγής των αεροπορικών επιχειρήσεων των Βρετανών σε εκείνη τη σύγκρουση, τί θα ήταν αυτό;
Δύο πράγματα εξακολουθούν να μου αφήνουν μια πικρή γεύση μέχρι σήμερα:
Πρώτον, η εντελώς άτσαλη προπαγάνδα που εξαπέλυσε την επομένη του πολέμου η Βρετανική Αεροπορία που δυστυχώς έπεισε την εύπιστη κοινή γνώμη στην Βρετανία ότι η RAF κέρδισε τον πόλεμο εντελώς μόνη της. Η πλήρης εξιστόριση αυτής της απάτης και η προσπάθεια αναθεώρησης της ιστορίας εξιστορούνται λεπτομερώς στο νέο μου βιβλίο που θα εκδοθεί σύντομα.
Θα αρκεστώ να πω σε αυτό το σημείο ότι τα Sea Harriers της Ναυτικής Αεροπορίας πραγματοποίησαν 1,500 αποστολές πάνω από τα νησιά. Το μικρό απόσπασμα της RAF επί του HMS Hermes έκανε 150 εξόδους για προσβολή στόχων εδάφους. Από αυτές λιγότερες από τις μισές ήταν ουσιαστικά πολεμικές αποστολές. Όλες οι καταρρίψεις πολεμικών αεροσκαφών σε αερομαχίες πιστώνονται στα αεροσκάφη της Ναυτικής Αεροπορίας -όπως και όλες οι καταρρίψεις σε αερομαχίες από το 1948 ως σήμερα- και παρόλα αυτά επιμένουν πως αυτοί κέρδισαν τον πόλεμο στην εποχείρηση “Corporate”, τον πόλεμο στα Φώκλαντ.
Black Buck: Το ‘Mighty Vulcan’ σε αποστολές αντι-ραντάρ στα Φώκλαντς
Βάζοντας αλάτι στην πληγή, η RAF υπερπροβάλει στην εκστρατεία προπαγάνδας τη συμβολή των στρατηγικών βομβαρδιστικών Vulcan κατά την εκστρατεία. Η αλήθεια είναι πως η μικρή και εξαιρετικά ακριβή συμμετοχή περιορίζεται σε τρεις αποστολές βομβαρδισμού του αεροδρομίου του Πορτ Στάνλεϋ στη διάρκεια των οποίων ρίφθηκαν 63 βόμβες εκ των οποίων μία μόνο πέτυχε το στόχο της. Αλλά και αυτή ακόμα προκάλεσε ζημιά στην άκρη του διαδρόμου και επισκευάστηκε αυθημερόν. Τέσσερις ακόμα αποστολές με πυραύλους αντι-ραντάρ απέδωσαν στην καταστροφή ενός και μοναδικού πομπού ραντάρ που κατηύθυνε ένα αντιαεροπορικό πυροβόλο στην περίμετρο του Πορτ Στάνλεϋ.
Οι επτά αυτές αποστολές δεν είχαν καμία ουσιαστική επίδραση στις επιχειρήσεις στα Φώκλαντ και το να ισχυρίζεται κανείς το αντίθετο είναι ευσεβής πόθος.
Δεύτερον, η άλλη πικρή γεύση είναι μια υπόθεση του Ναυτικού.
Στο HMS Invincible είχε δοθεί ο ρόλος του πλοίου Ελέγχου Αντι-Αεροπορικού πολέμου Περιοχής (AAWC). Αυτό πρακτικά σήμαινε πως είχε τη διοίκηση σε όλα τα Sea Harrier όλης της Task Force σε όλη την εξωτερική περίμετρο, συμπεριλαμβανομένων και των Harrier του HMS Hermes για αποστολές CAS.
Ο πόλεμος των Φόκλαντς, η σύγκρουση στον αέρα και στη θάλασσα (ΑΡΧΕΙΟ ΠΤΗΣΗ)
To κέντρο AAWC όρισε τη δημιουργία τριών σταθμών CAP, Νοτιο-Δυτικά, Δυτικά και Βορειο-Δυτικά του προγεφυρώματος του Σαν Κάρλος και ζήτησε ξεκάθαρα από κάθε σταθμό αεροπλανοφόρου τη διάθεση ανά πάσα στιγμή ενός ζεύγους Sea Harrier με σκοπό να πετούν χαμηλά παρέχοντας κάλυψη από προσεγγίσεις αργεντινών αεροσκαφών. Το HMS Hermes είχε διπλάσια μαχητικά από το HMS Invincible και αυτά θα έπρεπε να εξασφαλίζουν ένα αδιαπέραστο πλέγμα προστασίας στα στρατεύματα της περιοχής.
Τί συνέβη; Το “Hermes” ως ναυαρχίδα διέταξε τα μαχητικά του -χωρίς να ενημερώσει το AAWC “Ιnvincible”- να αναπτυχθούν ακριβώς πάνω από τα νερά του San Carlos στα 20,000 πόδια.
Η απόφαση αυτή δεν εξέπεμπε καμία αποτροπή στα επιτιθέμενα αεροσκάφη. Σταθμοί CAP για επιτήρηση των χαμηλών υψών παρέμειναν άδειοι και μέσω αυτών των κενών στην άμυνα πέρασαν τα εχθρικά βομβαρδιστικά και βομβάρδισαν θέσεις στο προγεφύρωμα και σε άλλες μονάδες. Άμεσο αποτέλεσμα αυτού ήταν ο βομβαρδισμός και η πρόκληση ζημιών ή βύθιση πλοίων όπως το HMS Ardent και το HMS Coventry.
Αφού άφησαν τις βόμβες τους πολλά από αυτά τα αργεντινά αεροσκάφη καταρρίφθηκαν από τα υπεριπτάμενα αεροσκάφη CAP αλλά αυτό έγινε “αφού το άλογο το έσκασε από τον στάβλο” και με την άσκοπη απώλεια τόσων ζωών γενναίων ανδρών και αρκετών πλοίων. Η απώλεια του HMS Sheffield ήρθε ως απευθείας αποτέλεσμα της απόφασης της ναυαρχίδας (HMS Hermes) να αναδιατάξει την θέση των αεροσκαφών CAP παίρνοντάς τα από το “αντιαεροπορικό φράγμα” με σκοπό να τα βάλει να ψάχνουν για εχθρικά πλοία χωρίς να λάβει το “με την άδειά σας” από το “Invincible”. Έτσι, ένα μοναχικό αεροσκάφος Étendard διέρρηξε την άμυνα και έπληξε με έναν Exocet τον στόχο του με θανατηφόρα αποτελέσματα.
Παρόλη την άστοχη εμπλοκή της ναυαρχίδας, η 801 Μοίρα κατόρθωσε να αποτρέψει πάνω από 450 επιθέσεις αργεντινών αεροσκαφών. Χωρίς αυτήν την συνδρομή ο πόλεμος θα μπορούσε να έχει χαθεί.
Ποιό ήταν το μεγαλύτερο λάθος του Βασιλικού Ναυτικού;
Δεδομένου πως αυτές οι συνεντεύξεις του περιοδικού σας αναφέρονται στην επιχείρηση ‘Corporate’ και στην ανακατάληψη των νήσων Φώκλαντ, βρίσκω την ερώτησή σας περίεργη και παραπλανητική.
Όταν η Αργεντινή εισέβαλε τη Νότια Γεωργία και τα Φώκλαντς, η σκληρή απάντηση (προς την Μάγκυ Θάτσερ στη βιαστικά οργανωμένη Αίθουσα Πολέμου) από τον Αρχηγό του επιτελείου Αεροπορίας και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου ήταν πως η Αεροπορία και ο Στρατός ήταν ανίκανοι να αντιδράσουν.
Ο τότε υπουργός Αμύνης, John Nott, που ήταν δριμύς επικριτής της ναυτικής ισχύος (για την οποία δεν γνώριζε τίποτε) αμέσως προσπάθησε να παρέμβει και να πείσει την πρωθυπουργό να μην ακούσει τον Αρχηγό του Ναυτικού και Πρώτο λόρδο του Ναυαρχείου, ναύαρχο Sir Henry Leach. Οι ενστάσεις του Nott απορρίφθηκαν και ο Sir Henry είπε στη κ. Θάτσερ: “Μάλιστα, κυρία πρωθυπουργέ, μπορώ να συγκροτήσω τάχιστα μια Δύναμη Αποστολής και να ανακαταλάβω τα Φώκλαντς”. Πανευτυχής, είπε στον Sir Henry να το κάνει.
Κι έτσι γεννήθηκε η επιχείρηση ‘Corporate’.
Ο στόλαρχος, ναύαρχος Sir John Fieldhouse, τοποθετήθηκε επικεφαλής της Δύναμης Αποστολής και ο υποστράτηγος των Βασιλικών Πεζοναυτών Jeremy Moore τέθηκε διοικητής χερσαίων δυνάμεων. Ο τελευταίος με τη σειρά του διόρισε τον ταξίαρχο Julian Thompson, διοικητή της ταξιαρχίας αμφιβίων επιχειρήσεων. Ο Fieldhouse όρισε τον υποναύαρχο Sandy Woodward, ως τότε διοικητή των δυνάμεων στη Μεσόγειο, επικεφαλής του συγκροτήματος αεροπλανοφόρου και τον αρχιπλοίαρχο Mike Clapp επικεφαλής των πλοίων αποβάσεων.
Με άλλα λόγια, το Ναυτικό παρείχε όλους τους διοικητές της Δύναμης Αποστολής, με τους Βασιλικούς Πεζοναύτες φυσικά να είναι μέρος αυτής της δύναμης ενώ η Πολεμική Αεροπορία δεν παρείχε κανένα αεροσκάφος με δική της πρωτοβουλία για την υποστήριξη του στόλου.
Μέσα σε τέσσερις μόλις μέρες, η Ναυτική Δύναμη Αποστολής είχε συγκεντρωθεί, εφοδιαστεί, εξοπλιστεί και η δύναμη αεροπλανοφόρων με 20 Sea Harriers εξόπλισε τα HMS Hermes και HMS Invincible απέπλευσε για τον νότιο Ατλαντικό μέσα σε πνεύμα πατριωτικού ενθουσιασμού. O αντιστράτηγος ε.α. (Air Vice Marshal) της Αεροπορίας (Stewart) “Blue Rinse” Menaul βγήκε δύο μέρες πριν τον απόπλου στη τηλεόραση και δήλωσε κατηγορηματικά ότι η Δύναμη Αποστολής θα αποτύγχανε γιατί “δεν είχε ικανότητες άμυνας από αέρος με μαχητικά αεροσκάφη”. Πόσο λάθος είχε!
Σε ό,τι είχε να κάνει με τον πόλεμο στα Φώκλαντς, το Βασιλικό Ναυτικό δεν έκανε μεγάλα λάθη. Ο στόλος και η αμφίβια χερσαία δύναμη πέτυχαν μια αξιέπαινη νίκη αντίθετα με τις προβλέψεις. Η μόνη μεγάλη αποτυχία ήταν η Βασιλική Αεροπορία, που αντίθετα με τις μεγαλόσχημες διακηρύξεις της στους πολιτικούς νωρίτερα δεν παρείχαν καμία προστασία από αέρος ή εναντίον υποβρυχίων καθόλη τη διάρκεια του πλου προς τα Φώκλαντς και κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων εκεί. Και δεν έχουν λογοδοτήσει ακόμα για αυτήν την αβυσσαλέα αποτυχία τους.
Το νέο μου βιβλίο σκοπεύει να το διορθώσει αυτό.
Ποιός είναι ο μεγαλύτερος μύθος για την αεροπορική εκστρατεία των Φώκλαντς;
Χωρίς να θέλω να το διατυμπανίσω πολύ ο μεγαλύτερος μύθος για τις αεροπορικές επιχειρήσεις στα Φώκλαντς ήταν αυτός που δημιούργησε ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της Βασιλικής Αεροπορίας μετά τη σύγκρουση για τη συμβολή τους στον πόλεμο. Ανοιχτά και φωναχτά διεκδίκησαν από το Βρετανικό κοινό τα εύσημα της νίκης στον αέρα λέγοντας πως η Βασιλική Αεροπορία κέρδισε την εναέρια μάχη πάνω από τα νησιά και χάρη στην εκκωφαντική σιωπή του Ναυτικού κατάφεραν να πείσουν τους πάντες ότι ήταν αλήθεια.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 14 Ιουνίου 1982: Falklands, αυλαία χωρίς πάθος, δάκρυα και θεατές
Μέσα από ανόητα επιχειρήματα και υπονοούμενα έπεισαν το ευρύ κοινό πως όλη η σύγκρουση στον αέρα πάνω από τα Φώκλαντς ήταν δουλειά της RAF. Πουθενά δεν αναφέρεται και δεν υπαινίσεται η παρουσία και η δράση της Ναυτικής Αεροπορίας και η δύναμη των αεροπλανοφόρων του Βασιλικού Ναυτικού. Και όμως, ξεκάθαρα, ήταν τα Sea Harrier του Βασιλικού Ναυτικού και τα αεροπλανοφόρα του που ήταν παρόντα και κέρδισαν τη μάχη.
Πρόκειται για μια επαίσχυντη προσπάθεια να ξαναγράψουν την ιστορία και επειδή έγινε αποδεκτή από εύπιστους υπουργούς και δημοσίους υποαλλήλους, είχε σαν αποτέλεσμα μια δραστική και λανθασμένη περικοπή της χρηματοδότησης και των επενδύσεων σε πραγματική ναυτική ισχύ και μέσα του στόλου η οποία θα μας στοιχειώσει στο άμεσο μέλλον.
Η κινεζική ναυτική ισχύς στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, από όπου περνάει το μεγαλύτερο μέρος του όγκου του ναυτικού μας εμπορίου, θα φτάσει σύντομα σε μια κρίσιμη μάζα. Εμείς και οι σύμμαχοί μας θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την υπέρμετρη κινεζική επεκτατικότητα. Αν δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε έναν πραγματικό πόλεμο θα πρέπει να είμαστε ικανοί να αποτρέψουμε τον ανερχόμενο στρατιωτικό γίγαντα.
Η αποτροπή μέσω της εμφανούς ισχύος είναι το κλειδί για τη διατήρηση μιας αποδεκτής ειρήνης.
Άρθρο του αντιπλοιάρχου ‘Sharkey’ Ward, διοικητού της 801 Μοίρας Ναυτικής Αεροπορίας (RN) στην εκστρατεία των Φώκλαντ το 1982 στο περιοδικό Hush-Kit
