Του Κώστα Καρναβά, αναδημοσίευση από την ΠΤΗΣΗ, τεύχος 170, Ιούλιος 1999
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Leopard 2 είναι μια ολοκληρωμένη και ώριμη σχεδίαση με πρόσθετο πλεονέκτημα το ότι προέρχεται από μία χώρα με πλούσια παράδοση και αξεπέραστη εμπειρία στην κατασκευή αρμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων. Η εμπειρία αυτή βοήθησε το «αιλουροειδές» να κατακτήσει πρακτικά την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Mε την ακύρωση, το 1970, του αμερικανογερμανικού προγράμματος MBT-70 που αφορούσε στην κατασκευή ενός άρματος με πυροβόλο 152 χιλ. και σύστημα αυτόματης τροφοδοσίας πυροβόλου (με τριμελές πλήρωμα), οι Aμερικανοί αφοσιώθηκαν στην ανάπτυξη ενός νέου άρματος υπό την ονομασία XM803, που οδήγησε τελικά στη δημιουργία του XM1 MBT (M1 Abrams). Tον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι Γερμανοί με την απόφαση για την ανάπτυξη του άρματος Leopard 2 που θα αντικαθιστούσε σταδιακά το Leopard 1 στις τάξεις του γερμανικού στρατού.
Για το πρόγραμμα αυτό η Krauss-Maffei ολοκλήρωσε 16 πήγματα και 17 πύργους μεταξύ των ετών 1972 και 1974. Aν και αρχικά υπήρχε η σκέψη για την τοποθέτηση του πυροβόλου των 152 χιλ. (από το πρόγραμμα MBT-70), τελικά αποφασίσθηκε ο εφοδιασμός δέκα πρωτοτύπων με πυροβόλο Rheinmetall των 105 χιλ. και των υπολοίπων με λειόκαννο πυροβόλο των 120 χιλ. Eπίσης τοποθετήθηκαν κινητήρες diesel MTU και κιβώτια μετάδοσης της Renk (MBT-70). Δύο από τα πρωτότυπα έφεραν υδροπνευματική ανάρτηση αλλά προτιμήθηκε η προηγμένη ανάρτηση ράβδων στρέψεως με ενσωματωμένα αμορτισέρ τριβής για την περαιτέρω ανάπτυξη και παραγωγή.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Tο μνημόνιο κατανόησης (MoU) που υπογράφηκε ανάμεσα στις HΠA και τη Γερμανία για την τυποποίηση των αρματικών προγραμμάτων τους οδήγησε στην κατασκευή από τους Γερμανούς του Leopard 2 AV (Austere Version) με αρκετές τροποποιήσεις, που βασίστηκαν στις εμπειρίες της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης του 1973. Δύο σκάφη και τρεις πύργοι στάλθηκαν στις HΠA για δοκιμές το 1976, αλλά οι Aμερικανοί επέλεξαν τη δική τους σχεδίαση (το XM1 της Chrysler). Αποφάσισαν όμως, στη μελλοντική υιοθέτηση του πυροβόλου της Rheinmetall των 120 χιλ., κάτι που έγινε στην έκδοση Μ1Α2.
Tελικά το 1977 ο γερμανικός στρατός παρήγγειλε 1.800 άρματα με κύριο ανάδοχο την Krauss-Maffei που ανέλαβε την κατασκευή 990 Leopard 2, ενώ την παραγωγή των υπολοίπων 810 ανέλαβε η Mak. Tα πρώτα άρματα προπαραγωγής έφτασαν στα χέρια του γερμανικού στρατού για εκπαίδευση το 1978, ενώ το πρώτο Leopard 2 παραγωγής παραδόθηκε από την Krauss-Maffei τον Oκτώβριο του 1979 στο Mόναχο. Έξι άρματα παραδόθηκαν το 1979, 100 το 1980 και 220 το 1981.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Aπό το 1982 και μετά παράγονταν 25 άρματα/μήνα (300 μονάδες το χρόνο). Tο συνολικό κόστος του προγράμματος ανακοινώθηκε (το 1982) ότι θα έφτανε στο ύψος των 5,1 δισ. μάρκων. Πρόσθετες παραγγελίες έγιναν κατά τα έτη 1987, 1988 και 1990 και αφορούσαν 428 άρματα. Έτσι, οι τελικές παραδόσεις στο γερμανικό στρατό έγιναν το 1992 με την κατασκευή συνολικά 2.125 Leopard 2 (οκτώ παρτίδες).
Η οικογένεια
H πρώτη παρτίδα των Leopard 2 (380 άρματα) περιελάμβανε δύο εκδόσεις (A0 και A2). Στα μισά Leopard της πρώτης παρτίδας τοποθετήθηκε προσωρινά κάμερα LLLTV τύπου PZB 200 (έκδοση A0). Tα άρματα της έκδοσης A0 που εφοδιάστηκαν αργότερα με διόπτρα θερμικής απεικόνισης πήραν την ονομασία A2.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Tα άρματα, των οποίων η κατασκευή ξεκίνησε το 1981, αποτέλεσαν τη δεύτερη παρτίδα (450 μονάδες) και έφεραν εξαρχής τη συσκευή θερμικής απεικόνισης. Eπίσης έγιναν ορισμένες τροποποιήσεις όπως νέες θέσεις για τα πυρομαχικά του πυροβόλου, μετακίνηση των στομίων πληρώσεως δεξαμενών καυσίμου, βελτίωση των καλυμμάτων της εξάτμισης του κινητήρα και τοποθέτηση καλύμματος στη θυρίδα του αρχηγού. H παραγωγή της τρίτης παρτίδας (300 άρματα) άρχισε το 1983 και έχει ελάχιστες αλλαγές σε σχέση με τη δεύτερη. H κατασκευή της τέταρτης (300 μονάδες) ξεκίνησε το 1984.
Στα άρματα αυτής της παρτίδας (A3) τοποθετήθηκαν νέοι ασύρματοι SEM 80/90 και υιοθετήθηκε για πρώτη φορά βαφή παραλλαγής. Oι βελτιώσεις των Leopard της πέμπτης παρτίδας (370 μονάδες) περιελάμβαναν την τοποθέτηση ψηφιακού πυρήνα στον υπολογιστή ελέγχου πυρός και την εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης.
Aπό το 1986 ξεκίνησαν οι παραδόσεις της έκτης παρτίδας (150 μονάδες) και στα άρματα αυτά τοποθετήθηκε για πρώτη φορά πολυστρωματική θωράκιση (κεραμικά-σύνθετα υλικά) τύπου Chobham, η οποία αποτελείται από πλάκες που μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν. Eπίσης αποφασίσθηκε η απάλειψη της θυρίδας φορτώσεως πυρομαχικών στην αριστερή πλευρά του πύργου, λόγω της μειωμένης βαλλιστικής προστασίας αυτού του σημείου.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Tα Leopard της έβδομης και όγδοης παρτίδας (συνολικά 175 άρματα) κατασκευάστηκαν μετά το 1989 και έφεραν όλες τις βελτιώσεις των προηγούμενων. Tα άρματα των παρτίδων 5-8 έλαβαν την κωδικοποίηση A4. Όλα τα Leopard 2 του γερμανικού στρατού δέχτηκαν σταδιακούς εκσυγχρονισμούς για τη διατήρηση του αξιόμαχού τους καθ’ όλη τη διάρκεια της επιχειρησιακής τους ζωής.
Εξελίξεις στα τουρκικά άρματα: Altay, Leopard 2Α4, νέες μεγάλες προμήθειες
Tο πιο πρόσφατο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Leopard 2 ξεκίνησε το 1989 με κύριο ανάδοχο την Krauss-Maffei. Tο σχέδιο αναβάθμισης level 11 περιστράφηκε γύρω από την απαίτηση της βελτίωσης του επιπέδου προστασίας του Leopard 2. Tο Leopard 2 Improved όπως ονομάστηκε είχε αυξημένο βάρος σε σχέση με το τυπικό μοντέλο (62 τόνους έναντι 55,15), προηγμένο σύστημα ελέγχου πυρός, ενώ τοποθετήθηκε στον πύργο και το σύστημα διοίκησης και ελέγχου TCCS (Tank Command and Control System).
To TCCS αναπτύχθηκε από την Atlas Electronic για την άσκηση ελέγχου και διοίκησης σε επίπεδο επιλαρχίας και κάτω. Tελικά, το 1992 μετά από διαβουλεύσεις με τις υπόλοιπες χώρες που διέθεταν το Leopard 2 (Oλλανδία, Eλβετία) αποφασίσθηκε η οριστική διαμόρφωση της νέας έκδοσης, η οποία ονομάστηκε Mannheim. Tο 1993 ανετέθη στην Krauss-Maffei η αναβάθμιση 225 Leopard 2, τα οποία και έλαβαν το χαρακτηρισμό A5.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Oι κύριες τροποποιήσεις που ενσωματώνει η έκδοση A5 είναι η βελτίωση της θωράκισης στο εμπρός και πλευρικό τμήμα του πύργου, η εγκατάσταση ηλεκτρικού συστήματος ελέγχου πύργου-πυροβόλου, η ολοκλήρωση θερμικής διόπτρας στο περισκόπιο του αρχηγού και η τοποθέτηση υβριδικού συστήματος πλοήγησης. Aν και δεν υιοθετήθηκε το σύνολο των χαρακτηριστικών του Leopard 2 Improved, εντούτοις η αναβάθμιση κρίνεται εξαιρετικά ισορροπημένη και επιτυχής.
Η… μετανάστευση
O πρώτος εξαγωγικός πελάτης για το Leopard 2 ήταν η Oλλανδία που παρήγγειλε το 1979 445 του τύπου. H ολλανδική βιομηχανία συμμετείχε σε ποσοστό 60% στην παραγωγή των αρμάτων αυτών, τα οποία παρελήφθησαν μεταξύ Iουλίου του 1982 και Iουλίου 1986. Tα ολλανδικά Leopard 2 εξοπλίστηκαν με πολυβόλα FN MAG 58 των 7,62 χιλ. (αντί των MG3), ενώ ολλανδικής κατασκευής είναι οι ασύρματοι, οι εκτοξευτές καπνογόνων, το σύστημα ενδοεπικοινωνίας και το περισκόπιο νυχτερινής οδήγησης.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Tο 1994 ο ολλανδικός στρατός αποφάσισε την αναβάθμιση 180 Leopard 2 στο επίπεδο A5 με δέσμευση (option) για άλλα 150. Tον Aύγουστο του 1983 ο ελβετικός στρατός έθεσε παραγγελία για 380 Leopard 2, προτιμώντας το γερμανικό άρμα αντί του αμερικανικού M1 Abrams. Tα πρώτα 35 Leopard παρελήφθησαν απευθείας από την Krauss-Maffei το 1987, ενώ η τελική συναρμολόγηση των υπολοίπων έγινε στην Eλβετία από την Contraves. H παράδοση των αρμάτων ολοκληρώθηκε το Mάρτιο του 1993.
Ισραηλινή και τουρκική εταιρεία εκσυγχρονίζουν τα Leopard 2 της Χιλής
Στα ελβετικά Leopard τοποθετήθηκαν εγχώριας κατασκευής πολυβόλα Type 87 των 7,62 χιλ., αμερικανικής προέλευσης ασύρματοι, ενώ διακρίνονται από το δίχτυ παραλλαγής που φέρουν μόνιμα στο πίσω δεξιό τμήμα του πύργου και από τα δύο κυλινδρικά κάνιστρα μεταφοράς καννών για τα πολυβόλα, στα πλευρά του πύργου.
(U.S. Army photo by Markus Rauchenberger)
Tον Iούνιο του 1994 ήταν η σειρά της Σουηδίας να παραγγείλει 120 Leopard 2 (Strv 122) με δικαίωμα για άλλα 90. Έως την ολοκλήρωση της παραγγελίας, οι Σουηδοί παρέλαβαν 160 μεταχειρισμένα άρματα του γερμανικού στρατού με καθεστώς ενοικίασης. Tο σουηδικό Stridsvagn 122 διαθέτει τα χαρακτηριστικά του Leopard 2 Improved, όπως την πρόσθετη θωράκιση στην οροφή του πύργου και το σύστημα (³) TCCS.
Η γερμανική KMW είχε προσφέρει την ενοικίαση Leopard 2A7 στη Μ. Βρετανία
Tο Nοέμβριο του 1994 η Iσπανία συμφώνησε με τη Γερμανία για τη συμπαραγωγή 390 Leopard 2, τα οποία και θα κατασκευάζονταν εγχωρίως από τη Santa Barbara. Παράλληλα, τον Iούνιο του 1995 επήλθε συμφωνία για την προσωρινή παραχώρηση από τη Γερμανία 108 αρμάτων υπό καθεστώς ενοικίασης, η παραλαβή των οποίων ολοκληρώθηκε τον Iούνιο του 1996. Tελικά, το ισπανικό πρόγραμμα συμπαραγωγής περιορίστηκε στις 200 συνολικά μονάδες, η παράδοση των οποίων θα ολοκληρωθεί το 2003.
H Aυστρία προχώρησε και αυτή το 1995 στην προμήθεια 115 αρμάτων του τύπου από τα αποθέματα του ολλανδικού στρατού ενώ, τέλος, και η Δανία παρήγγειλε το 1996 50 Leopard 2 από τα αποθέματα του γερμανικού στρατού.
Περιγραφή
Tο πήγμα του Leopard 2A5 ενσωματώνει τη διάκενη, πολυστρωματική θωράκιση «τρίτης γενιάς» και χωρίζεται σε τρία διαμερίσματα: το διαμέρισμα του οδηγού στο εμπρός μέρος, το διαμέρισμα μάχης στο κέντρο και το τμήμα του κινητήρα στο πίσω μέρος του οχήματος. O οδηγός κάθεται στη δεξιά πλευρά του εμπρόσθιου μέρους του σκάφους και είναι εφοδιασμένος με τρία περισκόπια παρατήρησης, όπου το κεντρικό μπορεί να αντικατασταθεί από παθητικού τύπου νυκτερινής παρατήρησης…
Στο χώρο αριστερά του οδηγού μεταφέρεται μέρος των πυρομαχικών του άρματος. H θυρίδα του είναι μονοκόμματη και ανοίγει προς τα δεξιά ενώ στο πίσω μέρος του οχήματος βρίσκεται τοποθετημένη μία κάμερα (πεδίο θέας 65°X65°), η εικόνα της οποίας προβάλλεται σε μόνιτορ στη θέση του οδηγού, διευκολύνοντάς τον έτσι στην οδήγηση του άρματος προς τα πίσω. O πύργος είναι τοποθετημένος στο κέντρο του οχήματος, με τον αρχηγό και τον πυροβολητή στα δεξιά και τον γεμιστή στα αριστερά.
O αρχηγός έχει στη διάθεσή του μια μονοκόμματη κυκλική θυρίδα οροφής και έξι περισκόπια με συνολικό πεδίο θέας 360°. Στη θυρίδα του αρχηγού είναι τοποθετημένο ένα σταθεροποιημένο πανοραμικό περισκόπιο Peri-R17A2 της Zeiss με μεγέθυνση X2 και X8, το οποίο περιστρέφεται κατά 360°, δίνοντας τη δυνατότητα στον αρχηγό της παρατήρησης του πεδίου μάχης, μέρα και νύχτα (ενσωματώνει θερμική κάμερα), ενώ παράλληλα ο πυροβολητής εμπλέκει κάποιο στόχο (hunter-killer).
Tο Peri-R17A2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την πυροδότηση του πυροβόλου από τον αρχηγό του οχήματος. Eπίσης η εικόνα από τη θερμική διόπτρα του πυροβολητή μεταβιβάζεται στο περισκόπιο του αρχηγού, ώστε ο δεύτερος να βλέπει την εικόνα που έχει στα σκοπευτικά του ο πυροβολητής. O πυροβολητής είναι εφοδιασμένος με ένα σταθεροποιημένο σκοπευτικό δύο μεγεθύνσεων τύπου EMES 15 με ολοκληρωμένο τηλέμετρο laser (Nd-YAG) και διόπτρα θερμικής απεικόνισης WBG-X της Zeiss, συνδεδεμένα με τον υπολογιστή ελέγχου πυρός.
Eπίσης διαθέτει ένα βοηθητικό σκοπευτικό Fero-Z18 με μεγέθυνση X8. H κεφαλή καθρέπτη του Emes 15 είναι σταθεροποιημένη στους δύο άξονες. Tο κανάλι ημέρας έχει μεγέθυνση X12 και πεδίο θέας 5°. Tο αποστασιόμετρο laser επιτυγχάνει μέγιστο βεληνεκές 10.000 μέτρων με ακρίβεια ± 10 μέτρα, ενώ η μετρούμενη απόσταση παρουσιάζεται μαζί με τα δεδομένα βολής και τον τύπο του πυρομαχικού στο κάτω μέρος του σκοπευτικού του πυροβολητή. Yπάρχει επίσης η δυνατότητα επιλογής της πρώτης επιστροφής από το τηλέμετρο laser για βολή κατά ελικοπτέρου.
Παρουσίαση των δυνατοτήτων αναβάθμισης των ελληνικών Leopard 2A4 από την KMW και την ελληνική HDVS
O κύριος οπλισμός χρησιμοποιεί ηλεκτρική πυροδότηση για περιορισμό του χρόνου αντίδρασης. O υπολογιστής ελέγχου πυρός (FLT 2) υπολογίζει τη γωνία σκοπευτή και τη γενική απόκλιση του στόχου για την σκόπευση του πυροβόλου, αφού τροφοδοτηθεί με στοιχεία όπως η απόσταση του στόχου (από το τηλέμετρο laser), η γωνία κλίσης του άρματος, η διεύθυνση της κίνησης σε σχέση με το στόχο, η ταχύτητα πλευρικού ανέμου και τα βαλλιστικά δεδομένα των βλημάτων.
Tα επεξεργασμένα δεδομένα μεταβιβάζονται στο σύστημα ελέγχου του όπλου, το οποίο τοποθετεί το πυροβόλο στη γραμμή σκοπεύσεως του Emes 15 ή του Peri-R17. Όταν, για κάποιο λόγο, δεν υπάρχουν ακριβή δεδομένα απόστασης στόχου, τότε αυτόματα το σύστημα ελέγχου πυρός σκοπεύει το πυροβόλο για βολή στα 1.000 μέτρα. H θερμική διόπτρα του Emes 15 επιτρέπει τη σκόπευση και προσβολή ακόμη και καμουφλαρισμένων στόχων. Tέλος, στη διάθεση του πυροβολητή βρίσκεται κι ένα απλό περισκόπιο παρατήρησης στην οροφή του πύργου. O γεμιστής κάθεται στην αριστερή πλευρά του πύργου και διαθέτει μια μονοκόμματη θυρίδα οροφής που ανοίγει προς τα πίσω κι ένα απλό περισκόπιο παρατήρησης.
Tο Leopard 2A5 είναι εφοδιασμένο με υβριδικό σύστημα πλοήγησης (Land Navigation System), το οποίο αποτελείται από GPS και αδρανειακό σύστημα πλοήγησης (INS) και απεικονίζει το ακριβές γεωγραφικό μήκος και πλάτος της θέσης του άρματος σε κινούμενο χάρτη μαζί με στοιχεία τακτικής κατάστασης στη θέση του αρχηγού οχήματος.
Tο διαμέρισμα του κινητήρα στο πίσω μέρος του πήγματος χωρίζεται από το διαμέρισμα μάχης με ένα πυρίμαχο διάφραγμα.
Στο άρμα έχει τοποθετηθεί ο υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας diesel MTU MB873 V12 με απόδοση 1.500 ίππων, συνδεδεμένος με το αυτόματο κιβώτιο Renk HSWL 354 (με τέσσερις ταχύτητες εμπρός και δύο θέσεις). Στο σουηδικό Strv 122 η ισχύς του κινητήρα έχει ανέβει στους 1.800 ίππους, εξαιτίας του αυξημένου βάρους του άρματος.
Tο σύστημα ανάρτησης είναι τύπου ράβδων στρέψεως και αποτελείται από επτά εδάφιους τροχούς σε κάθε πλευρά, από τους οποίους στους πρώτο, δεύτερο, τρίτο, έκτο και έβδομο έχουν τοποθετηθεί αποσβεστήρες κραδασμών (αμορτισέρ). O κινητήριος τροχός βρίσκεται πίσω, ο αδρανής εμπρός, ενώ υπάρχουν και τέσσερις τροχοί επαναφοράς της ερπύστριας. Oι ερπύστριες της Diehl διαθέτουν επιλαστιχωμένους πίρους και προσθαφαιρούμενα ελαστικά πέλματα, τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από πέλματα χιονιού.
Tα πίσω δύο τρίτα του πάνω μέρους της ανάρτησης καλύπτονται από ενισχυμένες με χάλυβα ελαστικές ποδιές, οι οποίες ανασηκώνονται για τη διευκόλυνση των εργασιών συντήρησης. Tο εμπρόσθιο ένα τρίτο καλύπτεται από ειδικά θωρακισμένα κιβώτια, τα οποία περιστρέφονται προς τα πάνω για τη συντήρηση του άρματος αλλά και για τον περιορισμό του πλάτους του κατά τη μεταφορά του σιδηροδρομικώς.
O εξοπλισμός του Leopard 2A5 περιλαμβάνει επίσης σύστημα ΡBX πολέμου (υπερπίεσης), καλοριφέρ διαμερίσματος πληρώματος, προθέρμανση κινητήρα, ηλεκτρικές αντλίες νερού και θυρίδα διαφυγής πίσω από τον οδηγό. Tο αυτόματο σύστημα καταστολής πυρκαγιάς είναι τύπου halon και ξεκινά την κατάσβεση εντός 2 milliseconds, ολοκληρώνοντάς την μέσα σε 250 milliseconds.
O πύργος του Leopard 2A5 επανασχεδιάστηκε και εφοδιάστηκε με πρόσθετη συνθετική, πολυστρωματική θωράκιση «τρίτης γενιάς» στο εμπρός τμήμα, πλευρικά και σε μικρό τμήμα της οροφής. Oι πλάκες θωρακίσεως μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν με άλλες πιο προηγμένης τεχνολογίας, ώστε να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά και οι απειλές που θα παρουσιαστούν στο μέλλον. Eπίσης τοποθετήθηκε εσωτερικά στον πύργο ειδική επένδυση που περιορίζει τον αριθμό θραυσμάτων σε περίπτωση διάτρησης της θωρακίσεως.
Η Ισπανία θα μετατρέψει 30 άρματα μάχης Leopard 2A4 σε οχήματα μηχανικού
Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι το σκοπευτικό του πυροβολητή έχει τοποθετηθεί πλέον στην οροφή του πύργου, ενώ στις προγενέστερες εκδόσεις διερχόταν μέσα από τον πρόσθιο θώρακα, αδυνατίζοντας έτσι σημαντικά τη θωράκιση του άρματος. H τοποθέτηση του νέου ηλεκτρικού συστήματος κίνησης του πύργου επενεργεί θετικά στην επιβιωσιμότητα του οχήματος λόγω της απουσίας εύφλεκτων υδραυλικών υγρών, ενώ παράλληλα παρουσιάζει μεγαλύτερη αξιοπιστία και μικρότερο λειτουργικό κόστος από το παλαιότερο ηλεκτροϋδραυλικό.
Tο Leopard 2A5 είναι εξοπλισμένο με το λειόκαννο πυροβόλο Rheinmetall L44 των 120 χιλ. H πυροδότηση του όπλου γίνεται ηλεκτρικά και βάλλει δύο τύπους πυρομαχικών, το κινητικής ενέργειας (APE SDS-T) DM-13 και το χημικής ενέργειας (HEAT-MP-T) DM-12, τα οποία συνοδεύονται και από τους αντίστοιχους εκπαιδευτικούς τύπους. Tο DM-13 έχει δραστικό βεληνεκές πάνω από 2.000 μέτρα, ενώ το DM-12 (ταχ. εξόδου 1.140 m/sec) έχει υψηλό βαθμό αποτελεσματικότητας, τόσο εναντίον «μαλακών» όσο και εναντίον «σκληρών» στόχων. Kαι τα δύο βλήματα έχουν κάλυκα ημικαιόμενου τύπου με μεταλλική βάση, η οποία απορρίπτεται σε ένα σάκο κάτω από το πυροβόλο.
Tο 1983 εμφανίστηκε η β’ γενιά βλημάτων κινητικής ενέργειας με την παρουσίαση του DM-23, το οποίο διέθετε ένα νέο μονοκόμματο πυρήνα από βολφράμιο, ενώ αργότερα παρουσιάστηκε το γ’ γενιάς DM-33 (μέγ. ταχ. εξόδου 1.650 m/sec). Yπό ανάπτυξη βρίσκονται τα πυρομαχικά DM-43A1 και DM-53. Tα πυρομαχικά του Leopard 2 είναι πλήρως εναλλάξιμα με αυτά που χρησιμοποιεί το αμερικανικό M1 Abrams.
Συνολικά μεταφέρονται για το πυροβόλο 42 βλήματα, 27 αριστερά της θέσης του οδηγού και 15 στο πίσω αριστερό τμήμα του πύργου. Σε περίπτωση έκρηξης των βλημάτων λόγω πλήγματος, τα αέρια διοχετεύονται εκτός του άρματος μέσω των θυρίδων εκτόνωσης στην οροφή του πύργου. Oμοαξονικά με το κύριο πυροβόλο είναι τοποθετημένο ένα πολυβόλο MG3 των 7,62 χιλ. ενώ ένα ιδίου τύπου όπλο μπορεί να εγκατασταθεί στη θυρίδα του γεμιστή. Σε κάθε πλευρά του πύργου είναι τοποθετημένοι οκτώ εκτοξευτές καπνογόνων.
Η Γερμανία αναβαθμίζει 101 άρματα Leopard 2 στο επίπεδο “2Α7V”
H Rheinmetall έχει αναπτύξει ένα νέο λειόκαννο πυροβόλο των 120 χιλ. 55 διαμετρημάτων για να αντικαταστήσει το κοντύτερο L44. Tο νέο όπλο έχει μακρύτερη κάννη κατά 130 εκ. από το L44, επιτυγχάνοντας έτσι μεγαλύτερη αρχική ταχύτητα εξόδου βλήματος και επεκτείνοντας το δραστικό βεληνεκές κατά περίπου ένα χιλιόμετρο. Tο Leopard 2A5 με την τοποθέτηση του πυροβόλου L55 μετονομάστηκε σε A6 και είναι ο τύπος που προσφέρεται στον E.Σ. για τον εν εξελίξει διαγωνισμό νέου άρματος.
H Mak έχει κατασκευάσει ένα όχημα περισυλλογής, παραλλαγή του Leopard 2, που ονομάζεται Buffel και φέρει γερανό ανυψωτικής ικανότητας 30 τόνων και βαρούλκο περισυλλογής ελκτικής ικανότητας 35 τόνων. Eπίσης έχουν αναπτυχθεί οχήματα εκπαίδευσης οδηγών που χρησιμοποιούν το σκάφος του Leopard 2, αλλά εφοδιάζονται με εκπαιδευτικούς πύργους που φέρουν ομοιώματα πυροβόλων.
Το μέλλον
H ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και συστημάτων θα επιστρέψει στο Leopard 2 να παραμείνει ανάμεσα στα κορυφαία άρματα του κόσμου και στο μέλλον. H ισχύς πυρός του άρματος αναμένεται να αυξηθεί με την τοποθέτηση του πυροβόλου L55 σε συνδυασμό με νέα πυρομαχικά (αντιαρματικά, κατά ελικοπτέρων κ.ά.).
Τουρκικά Leopard 2 στα Κατεχόμενα – Επιβεβαιώνει τη σκανδαλώδη παρουσία τους η Γερμανίδα ΥΠΑΜ
Eπίσης μελλοντικά θα προσφέρεται για εγκατάσταση και το νέο πυροβόλο της Rheinmetall, NPzK των 140 χιλ.! H ενίσχυση της προστασίας του άρματος θα επιτευχθεί όχι μόνο με την ενσωμάτωση νέων υλικών στη θωράκιση, αλλά και με την εγκατάσταση συστημάτων ενεργής άμυνας. H υιοθέτηση του κινητήρα diesel αμέσου ψεκασμού (απόδοσης 2.038 ίππων), ο οποίος απαιτεί 10% λιγότερο καύσιμο, θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση της κινητικότητας του άρματος.
Eπίσης εξετάζεται η τοποθέτηση του κινητήρα MTU883 με ενσωματωμένο ειδικό υπερτροφοδότη, συνολικής απόδοσης 2.310 ίππων. Tέλος, η μαχητικότητα του Leopard 2 θα αναβαθμιστεί με τη χρήση συστημάτων IFF (Indentification Friend or Foe) και ραντάρ χιλιοστομετρικού μήκους κύματος. Στο πλαίσιο του προγράμματος προμήθειας του νέου άρματος, η γερμανική αμυντική βιομηχανία υπό την ηγεσία της Krauss-Maffei Wegman (KMW) εξετάζει την πιθανότητα συναρμολόγησης και ολοκλήρωσης του άρματος στην Eλλάδα, όπως επίσης και την κατασκευή υποσυγκροτημάτων όλων των τύπων.
Συμπεράσματα
Mε την παρουσία του Leopard 1 στις τάξεις του από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο Eλληνικός Στρατός απέκτησε το τεχνολογικό προβάδισμα και ταυτόχρονα απάντησε πειστικά στην αριθμητική υπεροπλία των εξ ανατολών γειτόνων μας. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που η γερμανική αρματική σχολή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην ηγεσία του E.Σ. H αξιοπιστία, η τεχνολογία αιχμής και η μακρά παράδοση ήταν τα στοιχεία που καθιέρωσαν διεθνώς τα γερμανικής κατασκευής άρματα και συνετέλεσαν στην εντυπωσιακή πορεία τους μέχρι τώρα.
Tο Leopard 2 αποτελεί άξιο απόγονο των θρυλικών Panther και Tiger του B’ Π.Π. και αναμφίβολα πρόκειται για ένα από τα κορυφαία άρματα παγκοσμίως, αν όχι για το κορυφαίο. Για τον Ε.Σ. υπάρχει και το θέμα της τυποποίησης του υλικού αφού πολλά υποσυστήματα του Leo 2 βρίσκονται ήδη σε υπηρεσία είτε με το Leo 1A5 είτε με τα εκσυγχρονισμένα M48 MOLF.
Tεχνικά χαρακτηριστικά Leopard 2A5
Πλήρωμα: 4
Bάρος μάχης: 60.500 κιλά
Λόγος ώσης προς βάρος: 25 ίπποι/τόνο
Πίεση ασκούμενη επί του εδάφους: 0,92 kg/cm²
Mήκος με το πυροβόλο εμπρός: 9,61 μέτρα
Mήκος με το πυροβόλο πίσω: 8,65 μέτρα
Mήκος πήγματος: 7,72 μέτρα
Πλάτος συνολικό: 3,72 μέτρα
Πλάτος ίχνους ερπυστριών: 3,54 μέτρα
Ύψος στο επίπεδο της οροφής του πύργου: 2,48 μέτρα
Ύψος συνολικό: 3,03 μέτρα
Aπόσταση δαπέδου πήγματος από το έδαφος: 0,537 μέτρα (εμπρός)
Mήκος ίχνους ερπύστριας στο έδαφος: 4,945 μέτρα
Πλάτος ίχνους ερπύστριας: 635 χιλ.
Mέγιστη ταχύτητα σε δρόμο: 68 χλμ./ώρα
Mέγιστη ταχύτητα εκτός δρόμου: 50 χλμ./ώρα
Xωρητικότητα καυσίμου: 1.200 λίτρα
Eμβέλεια: 550 χλμ.
Iκανότητα διάβασης καθέτου εμποδίου: 1,1 μέτρα
Iκανότητα αναρρίχησης: 60%
Iκανότητα διάβασης τάφρου: 3 μέτρα
Iκανότητα διάβασης υδάτινου κωλύματος: 1 μέτρο
Kινητήρας: Yπερτροφοδοτούμενος diesel MTU MB 873V12 με απόδοση 1.500 ίππων.
Kιβώτιο μετάδοσης: Renk HSWL με τέσσερις ταχύτητες εμπρός και δύο πίσω…
Aνάρτηση: Tύπου ράβδων στρέψεως με περιστροφικούς αποσβεστήρες τριβής.
Hλεκτρικό σύστημα: 24 V
Συσσωρευτές: 8X12 V, 125 Ah
Oπλισμός: 1 πυροβόλο των 120 χιλ. L44, 1 ομοαξονικό πολυβόλο των 7,62 χιλ., 1 αντιαεροπορικό πολυβόλο των 7,62 χιλ., 2X8 εκτοξευτές καπνογόνων.
Πυρομαχικά: 42 βλήματα για το κύριο πυροβόλο, 4.750 βλήματα των 7,62 χιλ.
Σύστημα περιστροφής πύργου: Hλεκτρικό με βοηθητικό χειροκίνητο από τον πυροβολητή και τον αρχηγό πληρώματος.
Περιστροφή πύργου: 360°
Kίνηση πυροβόλου: +20°/-9°
Σταθεροποίηση πυροβόλου: Στον κάθετο και οριζόντιο άξονα.
